Thứ 6 ngày 13 của bất kỳ tháng nào trong bất kỳ năm nào được xem như một ngày kém may mắn ở nhiều nước phương Tây, điển hình tại Anh Quốc, Đức, Bồ Đào Nha. Điều tương tự còn bắt gặp cả những nơi khác trên thế giới như tại Hy Lạp và Tây Ban Nha.

Nỗi ám ảnh của mọi người về thứ 6 ngày 13 đã được gọi là paraskavedekatriaphobia, một câu bắt nguồn từ những từ móc nối vào nhau của người Hy Lạp: Παρασκευή, δεκατρείς và φοβία, nghĩa là "Thứ 6, số thứ tự thứ 13, sự sợ hãi/ám ảnh từng người".

Đánh vần xen kẽ nhau các từ nói trên có thể tổ hợp thành các từ paraskevodekatriaphobia, paraskevidekatriaphobia, hay friggatriskaidekaphobia và là một hình thái đặc biệt của triskaidekaphobia (nỗi ám ảnh về con số thứ 13).

Bạn biết gì về ngày đen đủi - thứ 6 ngày 13?

Dossey, tác giả cuốn Holiday Folklore, Phobias and Fun, cho biết nỗi sợ bắt nguồn từ thời cổ đại, khi số 13 và thứ Sáu - hai điều mang lại vận đen kết hợp với nhau thì tạo nên một ngày vô cùng bất hạnh.

Trước thế kỷ 21, mặc dù số thứ tự 13 được xem như là xui xẻo và ngày thứ 6 được xem là ngày đen đủi, đã không có mối liên kết nào giữa chúng. Những tài liệu đầu tiên đề cập đến "Thứ 6, ngày 13" được nghe chung chung xuất hiện vào đầu những năm 1900. Tuy nhiên có những dẫn chứng phổ biến hiện hữu xung quanh nguồn gốc của khái niệm:

- "Bữa ăn cuối cùng" (The Last Supper), với câu chuyện Giuđa là vị khách thứ 13 và ngày Chúa Giê-Su bị đóng đinh là ngày thứ 6.

- Điều khác cũng thuộc Kinh Thánh là Eva đã tặng Adam trái cây vào ngày thứ 6 và Abel bị giết cũng xảy ra vào ngày thứ 6 (mặc dù Kinh Thánh không xác nhận những ngày của tuần lễ khi những sự kiện này xảy ra).

- Sự khởi đầu vào ngày thứ 6 (13 tháng 10 năm 1307), kỳ hạn những Hiệp sĩ Công giáo trong hội Hiệp sĩ dòng Đền đã bị bắt giữ cùng lúc tại Pháp bởi những thuộc hạ của vua Philippe IV.

- Con số 13 cũng bắt nguồn từ một truyền thuyết của Na Uy về 12 vị thần dự tiệc tại thiên đường Valhalla. Khi đó một vị khách không mời thứ 13 xuất hiện, thần tinh quái Loki. Tại đó, Loki đã ngầm liên kết với Hoder, thần bóng tối, bắn thần Balder xinh đẹp, vị thần mang lại niềm vui và hạnh phúc, bằng một mũi tên tẩm độc tầm gửi. Balder chết và cả Trái Đất chìm trong bóng tối và tang tóc. Đó là một ngày đen đủi, bất hạnh.

- Phi thuyền Apollo 13 được phóng lên hồi 13 giờ 13 phút ngày 11.4.1970 (3 lần 13) và đã gặp sự cố ngày 13-4-1970.

- Trường hợp của Hy Lạp, thứ 6 ngày 13 tháng 4 năm 1204 là ngày mà Constantinopolis bị những kẻ tử vì đạo cướp bóc trong cuộc Thập Tự Chinh lần thứ 4. Của cải của thành phố đã rơi vào tay người Thiên Chúa Giáo khi những chiến lợi phẩm được mang từ đây về, đã khiến cho thứ 6 ngày 13 mang ý nghĩa tồi tệ. Constantinopolis đã sụp đổ lần thứ hai trong lịch sử của nó vào ngày thứ Ba ngày 29/5/1453 khi những đạo quân Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ) đặt dấu chấm hết cho Đế chế Byzantine và những vùng người Hy Lạp xác lập chủ quyền trong một vài thế kỷ, vì vậy điều này càng củng cố thêm rằng thứ Ba ngày 13 như là một ngày xui xẻo ở Hy Lạp.

Một vài câu chuyện thời hiện đại (bao gồm cuốn tiểu thuyết Mật mã Da Vinci (The Da Vinci Code) cho rằng rằng khi vua Philippe IV của Pháp bắt giữ những hiệp sĩ của dòng Đền vào ngày 13 tháng 10 năm 1307, đã trở thành sự khởi đầu cho huyền thoại về sự xui xẻo của thứ 6 ngày 13. Tuy nhiên, về mặt lịch sử tuy có những dẫn chứng rất chặt chẽ về việc con số 13 đã được cân nhắc xem như là bất hạnh, sự liên tưởng có thực trong tâm trí về thứ 6 ngày 13 lại dường như là một điều bịa đặt từ đầu những năm 1900.

Bạn biết gì về ngày đen đủi - thứ 6 ngày 13?

* Tác động đến con người và văn hóa:

- Ước lượng có chừng 800/900 nghìn tỉ USD bị thất thoát trong vấn đề kinh doanh vào ngày này bởi vì mọi người sẽ làm việc uể oải, hoặc không đi ra đường.

- Vài người đã bị tê liệt bởi sự sợ hãi và họ đơn giản là sẽ không thể bước ra khỏi chiếc giường khi thời gian ngày thứ Sáu ngày 13 chưa trôi qua.

- Trung tâm Kiểm soát sự gây stress (The Stress Management Center) và Viện Nghiên cứu những Ám ảnh (Phobia Institute) ước lượng có hơn 17 triệu người đã bị ảnh hưởng bởi sự sợ hãi vào ngày này. Bất chấp điều đó, những người đại diện cho cả hai hãng hàng không Delta Airline và Continental Airline nói rằng những chuyến bay của họ không chấp nhận bất cứ lời đề nghị hạ cánh nào những thứ Sáu ngày 13.

- Cuốn Tạp chí Y học Anh quốc có kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng có sự gia tăng quan trọng những vụ tai nạn giao thông vào thứ Sáu ngày 13.

- Trong lời nói người Tây Ban Nha, thứ Ba ngày 13 được cho là đem đến sự xui xẻo. Tục ngữ nói rõ En martes, ni te cases ni te embarques, ni de tu familia te apartes, nghĩa là "vào thứ Ba, không cưới hỏi cũng như bắt đầu chuyến khởi hành hoặc tách bản thân bạn ra khỏi gia đình".