Vỡ đường ống nước sông Đà gần siêu thị Big C
	Nước không có, giá vẫn tăng
	Đường ống nước sông Đà vỡ lần thứ 13

Thật đáng ngạc nhiên, lời tiên đoán của ông Nguyễn Sỹ Trung từ cuối 2013 đã trở thành hiện thực. Trong 2 năm qua, đường ống dẫn nước từ nhà máy nước sông Đà về Hà Nội đã vỡ thêm 11 lần. Tổng cộng số lần xảy ra sự cố đã lên tới con số 15.

Lời tiên đoán...

Đường ống dẫn nước từ nhà máy nước Sông Đà (Hòa Bình) về Hà Nội thuộc dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước cho chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông do Tổng Công ty Cổ phần Vinaconex làm chủ đầu tư. Nguồn nước được sử dụng từ nước mặt sông Đà đưa về hệ thống nhà máy nước sạch trên địa bàn Hà Nội để xử lý. Năm 2008, đường ống dẫn nước được hoàn thiện giai đoạn 1 và đưa vào sử dụng với công suất 300.000m3/ngày.

Hệ thống dẫn nước bao gồm các hạng mục chính, gồm: kênh dẫn nước, các trạm bơm, nhà máy xử lý nước, bể chứa điều hòa và các tuyến ống truyền tải dẫn nước sạch từ nhà máy về đến vành đai III Hà Nội. Hiện hơn 47,5km đường ống được coi là "độc đạo" đưa 220.000m3 nước/ngày, đêm từ nhà máy nước sạch sông Đà (huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình) về đến phường Mỹ Đình (quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội).

Ông Nguyễn Sỹ Trung.

Đây được coi là nguồn cung cấp nước sinh hoạt chính cho hơn 70.000 hộ dân thuộc các quận Hoàng Mai, Thanh Xuân, Cầu Giấy và Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm và huyện Thanh Trì. Chính vì vậy, mỗi lần xảy ra sự cố, việc cấp nước sinh hoạt sẽ phải dừng lại và phạm vi ảnh hưởng khá lớn.

Theo ông Nguyễn Văn Tốn - Tổng Giám đốc Công ty nước sạch Vinaconex,  sự cố vỡ đường ống dẫn nước từ sông Đà về Hà Nội mới nhất xảy ra vào rạng sáng 26/9/2015, tại km 26+450 (đoạn qua huyện Thạch Thất, Hà Nội).

Cũng theo Công ty nước sạch Vinaconex, từ đầu năm 2013 đến nay, đây là lần thứ 15 đường ống dẫn nước từ nhà máy sông Đà về Hà Nội bị vỡ. Lần đầu tiên xảy ra sự cố vỡ đường ống dẫn nước là ngày 4/2/2012. Địa điểm gặp sự cố là KM10+900 trên Đại lộ Thăng Long.

Sau mỗi lần xảy ra sự cố, Công ty nước sạch Vinaconex đã phải huy động hàng trăm công nhân cùng các phương tiện máy móc để khắc phục và mỗi lần như vậy đơn vị quản lý đường ống phải chi hàng tỉ đồng. Theo lý giải từ phía Công ty nước sạch Vinaconex, nguyên nhân ban đầu có thể do nền đất yếu, cộng với việc gần đường cao tốc nên đường ống bị rung và dịch chuyển gây nên sự cố.  

Xung quanh việc vỡ đường ống nước liên tục xảy ra, ông Nguyễn Sỹ Trung cho hay, phía Công ty nước sạch Vinaconex đổ lỗi cho tuyến Đại lộ Thăng Long là không chính xác. Tuyến đường này có chiều dài gần 30km, chạy qua nhiều vùng địa chất khác nhau. Đặc biệt, có 5,4km chạy qua nền đất yếu, nằm rải rác tại 29 điểm với độ sâu trung bình từ 5-30m, dài 20-200m.

“Khi làm đường, chúng tôi đã phải xử lý nền đất yếu rất tốn kém và mất thời gian bằng công nghệ cọc cát, giếng cát, thay đất… khi nền ổn định mới xây dựng công trình. Đến bây giờ có thể khẳng định, tuyến đường rất ổn định. Trong khi đó, đường ống nước đặt cách vai đường Láng - Hòa Lạc 12,5m, độ sâu từ 4-6m so với mặt đất tự nhiên, không nằm trong phạm vi xử lý nền đường. Tôi khẳng định đường ống không nằm trong nền đường cao tốc, do đó cũng không thể nói nền đường Đại lộ Thăng Long gây sụt lún ảnh hưởng vỡ đường ống. Hơn nữa, độ rung từ mặt đường cao tốc do ôtô đi lại gây ảnh hưởng đến đường ống về mặt định lượng gần như bằng không” - ông Nguyễn Sỹ Trung nói.

Cũng theo ông Nguyễn Sỹ Trung, khi hai dự án cùng thực hiện (đường Láng - Hòa Lạc và đường ống nước sạch sông Đà), không dưới 5 lần tại các cuộc họp, ông đã cảnh báo khá gay gắt chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, thi công dự án nước sạch sông Đà về địa chất yếu. Tuy nhiên, họ không nghe mà vẫn tiến hành đặt đường ống mà không xử lý nền yếu. Các điểm xảy ra sự cố vỡ đường ống dẫn nước đều trùng khớp với các điểm có nền đất yếu mà chính ông Trung từng cảnh báo chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, thi công dự án nước sạch sông Đà.

“Tôi khẳng định, đường ống dẫn nước này còn xảy ra sự cố và sẽ xảy ra ở 25 điểm khác nữa trong năm tới” - Đó là khẳng định của ông Nguyễn Sỹ Trung sau sự cố vỡ đường ống diễn ra vào cuối 2013.

Lý giải về nguyên nhân dẫn đến các sự cố của đường ống dẫn nước, ông Nguyễn Sỹ Trung cho rằng, nguyên nhân sâu xa là do người thiết kế và nhà thầu thi công chưa xử lý móng của tuyến ống, để nó chạy trên nền đất yếu. Vật liệu của ống lại là composite, là vật liệu mới được áp dụng gần như đầu tiên ở Việt Nam, không chịu được lực tác động trực tiếp là lực uốn và biến dạng. Bởi vậy khi móng của đường ống không đều, tuyến ống sẽ vỡ.

“Đã có sự cẩu thả và vô trách nhiệm trong việc thi công. Nhà thầu làm cho xong, còn chủ đầu tư, đơn vị nghiệm thu nhắm mắt cho qua. Không thể đặt đường ống một cách vô tư, cẩu thả trên tất cả các địa hình mặc dù đã được cảnh báo từ trước. Chỉ tính riêng trên toàn bộ Đại lộ Thăng Long, có tới 5,4km là đất yếu, nếu không thể xử lý đường ống toàn tuyến chí ít cũng phải ưu tiên xử lý đường ống đoạn chạy qua nền đất yếu này” - ông Nguyễn Sỹ Trung nhấn mạnh.

Chẳng phải bỗng dưng mà ông Nguyễn Sỹ Trung lại dự báo, đường ống dẫn nước từ nhà máy nước Sông Đà về Hà Nội sẽ còn vỡ 23 điểm nữa. Sự việc xem như đã rồi, giờ tìm được nguyên nhân thì nên khắc phục theo hướng “sống chung với lũ”. Và khách hàng đang sử dụng nước sinh hoạt từ đường ống này, cũng nên tự trang bị cho mình bể chứa nước đủ dùng trong vài ngày. Nếu không, đường ống dẫn nước này còn xảy ra nhiều lần vỡ tiếp và người dân vẫn phải gánh chịu cảnh mất nước sinh hoạt.

Nhiều cán bộ làm đường ống dẫn nước bị khởi tố

Sau lần xảy ra sự cố vào ngày 26/4/2014, Cục Giám định Chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) đã lập đoàn kiểm tra toàn diện đường ống dẫn nước để có biện pháp khắc phục. Để xác định nguyên nhân sự cố, Bộ Xây dựng đã giao Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng, Viện Vật liệu xây dựng phối hợp với các đơn vị liên quan vào cuộc làm rõ nguyên nhân.

Hình ảnh về một lần xảy ra sự cố vỡ đường ống dẫn nước.

Hơn 2 tháng đi tìm nguyên nhân dẫn đến việc liên tiếp vỡ đường ống, trên cơ sở kết quả kiểm tra, quan trắc, đo đạc, thí nghiệm, phân tích, tính toán của đơn vị kiểm định, nguyên nhân trực tiếp gây vỡ tuyến đường ống được xác định do chất lượng của ống không đồng đều. Tại một số vị trí ống có hiện tượng bong rộp, tách lớp và một số chỉ tiêu cơ lý không đảm bảo dẫn đến suy giảm khả năng chịu lực cục bộ của đường ống. Thiếu các yêu cầu kỹ thuật đối với việc sản xuất, thi công lắp đặt ống theo tiêu chuẩn áp dụng.

Ngay sau đó, Cục Cảnh sát Điều tra Tội phạm về Kinh tế và Chức vụ (C46, Bộ Công an) đã vào cuộc điều tra. Kết quả cho thấy những dấu hiệu vi phạm trong quá trình xây dựng, nên cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự để làm rõ hành vi vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng nhằm làm rõ trách nhiệm các cá nhân liên quan.

Đến ngày 8/5/2015, C46 đã tống đạt lệnh bắt tạm giam ông Hoàng Thế Trung (nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án đường ống dẫn nước từ Nhà máy nước Sông Đà) và ông Trần Cao Bằng - Giám đốc Công ty Cổ phần ống sợi thủy tinh Vinaconex - đơn vị cung cấp đường ống nước về hành vi vi phạm các quy định trong xây dựng.

Cơ quan điều tra xác định, ông Hoàng Thế Trung đã không giám sát, không thực hiện đúng kỹ thuật và kiểm tra năng lực của nhà thầu trong quá trình xây dựng đường ống nước sạch sông Đà. Đây là nguyên nhân khiến đường ống kém chất lượng, vỡ liên tục trong thời gian qua.

Đến ngày 14/7/2015, C46 quyết định khởi tố thêm 7 bị can về hành vi vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng. Các đối tượng bị khởi tố nguyên là cán bộ Ban Quản lý dự án và Giám sát thi công xây dựng dự án đường ống dẫn nước sông Đà (thuộc Tổng Công ty xây dựng Vinaconex).