Năng lượng Mới số 419

Tử thần rình rập

Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải đã có đợt kiểm tra đột xuất các xe hết niên hạn sử dụng, xe quá hạn kiểm định trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Đoàn công tác do lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam làm trưởng đoàn kiểm tra giám sát ngẫu nhiên một số tuyến đường tại huyện Như Xuân, Thọ Xuân, Nông Cống, Thạch Thành thì phát hiện 13 xe đã hết niên hạn sử dụng.

Chiếc xe gây tai nạn thảm khốc khiến 14 người thương vong xảy ra tại tỉnh Thanh Hóa được xác định đã hết niên hạn sử dụng

Đặc biệt, trong khu vực xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân còn có 2 xe khách đã hết niên hạn sử dụng nhưng vẫn được dùng để đưa đón học sinh tới trường.

Trước đó, cuối năm 2014, thông tin về những chiếc xe hết hạn sử dụng, cũ nát nhưng vẫn được dùng để chở học sinh đến trường tại Trường tiểu học xã Bình Yên, huyện Thạch Thất (Hà Nội) khiến dư luận phải xôn xao.

Tiếp đó, phản ánh của quần chúng, hàng chục chiếc xe ôtô khách từ 25 đến 35 chỗ ngồi trên địa bàn xã Cổ Đồng (thị xã Sơn Tây) cũng trong tình trạng tương tự vẫn ngày ngày 4 lượt đưa đón học sinh khiến các bậc phụ huynh đứng ngồi không yên.

Những chiếc xe này đều có đặc điểm chung khá dễ nhận dạng là xập xệ, cũ nát, long tróc sơn, học trò phải ngồi trên những hàng ghế cũng “nát” không kém. Thậm chí, để đủ chỗ ngồi cho số học sinh đông, nhiều em còn phải kê ghế nhựa, thậm chí đứng suốt chặng đường đến trường.

Theo tìm hiểu, rất nhiều chiếc xe hết niên hạn được chuyển đổi sử dụng để qua mặt lực lượng chức năng. Một số chủ của những chiếc xe trên thường rỉ tai nhau những chiêu thức để tiếp tục sử dụng xe đã hết niên hạn.

Một chủ xe ở Mỹ Đình cho biết, trong đội xe của anh có 1 chiếc đã hết niên hạn từ năm ngoái nhưng tiếc của, vì xe vẫn “chạy tốt” nên anh ta vẫn tặc lưỡi cho xe tiếp tục lưu thông trên đường. Chủ xe này còn tìm ra “mánh” để đối phó bằng cách chỉ sử dụng xe hết niên hạn chở hàng. Và xe chỉ được chạy vào buổi tối. Nếu bị cảnh sát giao thông hỏi, các tài xế sẽ không trình sổ kiểm định (dù có mang theo). Không những vậy, nhiều chủ xe khác còn sử dụng giấy kiểm định giả, nhằm đánh lừa cơ quan chức năng.

Theo quy định hiện hành, niên hạn sử dụng đối với xe chở hàng là không quá 25 năm, xe chở người không quá 20 năm, thế nhưng nhiều chủ xe vẫn “cố đấm ăn xôi”. Những chiếc xe “hết đát” này được ví như chiếc “quan tài bay” với đầy hiểm họa về an toàn và nguy cơ cháy nổ.

 Thỉnh thoảng trên đường phố, người dân lại được phen náo loạn khi một chiếc ôtô bỗng nhiên bốc cháy. Nguy hiểm hơn là không chỉ xe có tải trọng nhỏ mà các xe có tải trọng lớn như xe tải, xe chở khách cũng đã nhiều lần bị cháy để lại hậu quả lớn.

Một kỹ sư ôtô cho biết: “Khi xảy ra tai nạn, bình xăng cũ hỏng cùng các ống dẫn nhiên liệu đã hoen gỉ dễ dàng là vật dẫn cháy rất nhanh. Những chiếc xe như vậy thường không có các thiết bị thoát hiểm, thoát nạn tại chỗ như búa thoát hiểm, bình cứu hỏa mini.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Kỳ Hình - Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết: “Hiện nay, các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định hoạt động chui, trốn tránh cơ quan kiểm tra, kiểm soát, đặc biệt tại các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, tuyến đường Hồ Chí Minh, Tây Nguyên, ở những tuyến đường mà lực lượng tuần tra, kiểm soát còn mỏng, chưa thực hiện kiểm tra thường xuyên, xe hết niên hạn thuộc tỉnh này nhưng lại hoạt động trên địa bàn của tỉnh khác ảnh hưởng đến tình hình trật tự an toàn giao thông”.

Trước mắt, từ ngày 20 đến 30-4, Cục Đăng kiểm đề xuất Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia thành lập và chủ trì đoàn làm việc với UBND và Ban An toàn giao thông tại 2 tỉnh Gia Lai và Thanh Hóa để phối hợp kiểm tra, kiểm soát những xe hết niên hạn sử dụng và quá hạn kiểm định vẫn lưu hành.

“Sau khi thực hiện thí điểm ở 2 địa phương trên sẽ tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm và chuyển giao cho Ban An toàn giao thông các tỉnh, Sở Giao thông Vận tải và các trung tâm đăng kiểm chủ động phối hợp với lực lượng liên ngành kiểm tra, kiểm soát nhằm phát hiện, xử lý các xe quá hạn kiểm định tham gia giao thông, xe hết niên hạn sử dụng. Các tỉnh thành phố còn lại triển khai thực hiện từ 10-5 đến 10-6-2015”, ông Hình nói.

Vẫn là “mất bò mới lo làm chuồng”

Hẳn dư luận chưa quên, chỉ riêng trong dịp nghỉ lễ tết Nguyên đán Ất Mùi có tới 317 người chết vì tai nạn giao thông, trước đó, dịp nghỉ lễ 30-4 và 1-5-2014, đã có tới 110 người chết và 185 người bị thương; trong đó có những vụ đặc biệt nghiêm trọng như xe khách 30 chỗ chở người đi du lịch tại Huế bị xe đầu kéo chạy hướng ngược lại lấn làn, tông trực diện làm 6 người chết.

Vụ tai nạn khiến 14 người thương vong tại Thanh Hóa chiều 24-1-2015, nhiều người vẫn chưa thể quên vì sự thảm khốc của nó. Trong đó, chiếc xe tải trong vụ tai nạn này được xác định đã hết niên hạn sử dụng từ 1-1-2015. Lúc này, vấn đề xe hết niên hạn sử dụng lại một lần nữa nhức nhối trong cộng đồng.

Nhìn những con số biết nói kể trên nhiều người hẳn không khỏi rùng mình lo ngại về mức độ an toàn trên những chuyến xe khách mà một phần trong số đó được huy động từ những chiếc xe đã hết niên hạn sử dụng từ lâu.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Giao thông Vận tải Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng, con số 120.000 xe quá  hạn sử dụng là một trong những nguy cơ làm tăng tai nạn giao thông trong những dịp nghỉ lễ dài, bởi chỉ số an toàn của các xe này rất thấp. Đối với các thành viên trong Hiệp hội Giao thông Vận tải, nếu bị phát hiện sử dụng xe hết niên hạn sử dụng sẽ bị khai trừ và kiến nghị các cơ quan có liên quan rút giấy phép kinh doanh.

“Việc tiêu hủy xe hết niên hạn sử dụng phải kiên quyết, có sự chứng kiến của các cơ quan liên ngành, chính quyền địa phương và có biên bản tiêu hủy cụ thể. Việc đăng kiểm xong không phải chỉ để đó rồi đợi những chiếc xe này lưu thông trên đường rồi phạt họ được. Việc phạt sẽ không có tác dụng hạn chế những phương tiện tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn này lưu thông trên đường”, ông Thanh cho biết.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, tình trạng xe hết niên hạn vẫn hoành hành do sự thiếu đồng bộ của cơ quan chức năng. Cần phải có biện pháp mạnh xử lý phương tiện có khả năng gây tai nạn để tránh việc “mất bò mới lo làm chuồng”.

Bên cạnh đó, một điều rất quan trọng là cần phải quản chặt “nguồn” cung cấp xe cũ, thị trường ôtô cũ ở Việt Nam đang hoạt động rầm rộ, nguyên nhân vẫn có một lượng xe cũ rất lớn nhập khẩu về Việt Nam. Không có lý gì lại dễ dàng cho phép nhập khẩu những “đống sắt vụn” về Việt Nam để hủy hoại môi trường của chính chúng ta và gây nên những hiểm họa khôn lường?

Thảo Phượng