Một người phụ nữ quỳ gục bên đài tưởng niệm các nạn nhân của vụ khủng bố 11/9/2001 được xây dựng trên nền tòa tháp đôi cũ.

Theo cựu thượng nghị sỹ Bob Graham, ngay từ những ngày đầu sau cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, đã có những tin tức nói rằng những kẻ không tặc đến từ Ả-rập Xê-út, đi kèm những cáo buộc về vai trò của quốc gia đồng minh Trung Đông thân cận của Mỹ trong vụ này.

Trong bản báo cáo về vụ khủng bố do Tiểu ban tình báo Thượng viện Mỹ,  mà ông khi đó là Chủ tịch, chỉ đạo thực hiện đã đặt vấn đề về vai trò của Ả-rập Xê-út  trong việc tổ chức các vụ khủng bố bằng máy bay đâm vào tòa tháp đôi Trung tâm thương mại thế giới (WTC).

Tuy nhiên, khi công bố bản báo cáo này vào năm 2002, vị thượng nghị sỹ đảng Dân chủ đã kinh ngạc phát hiện thấy 28 trang trong bản báo cáo bị xóa và xếp vào diện tối mật theo đề nghị của chính quyền Tổng thống George W. Bush.

Lý do mà ông Bush đưa ra lúc đó là vì “lý do an ninh quốc gia”. Trong khi đó, ông Graham cho rằng, những trang tài liệu này không đủ tiêu chuẩn để được xếp là một bí mật an ninh quốc gia hợp pháp.

Là người đã được đọc tài liệu này, Thượng nghị sỹ Walter Jones của tiểu bang Bắc Carolina cũng cho rằng, “không có lý gì mà 28 trang tài liệu đó lại không được không bố”, bởi “nó không phải là vấn đề an ninh quốc gia”. Tuy nhiên, theo ông Jones, vào thời điểm đó sẽ có “một chút lúng túng cho chính quyền Bush”, vì “mối quan hệ nào đó với Ả-rập Xê-út”.

Nhưng đến thời chính quyền Tổng thống Barack Obama, 28 trang tài liệu mật này cũng vẫn bị “khóa”. Ông Obama thậm chí còn phớt lờ một lá thư đề nghị giải mật tài liệu trên của ông Jones và thượng nghị sỹ Stephen Lynch.

Cựu Thượng nghị sỹ Graham cáo buộc rằng, đã có “một nỗ lực có tổ chức để ngăn chặn thông tin” về sự hỗ trợ cho chủ nghĩa khủng bố của Ả-rập Xê-út, bắt đầu từ rất lâu trước sự kiện 11/9 và còn tiếp tục cho đến ngày hôm nay”.

Ông Graham còn khẳng định “chính phủ Ả-rập Xê-út vẫn tiếp tục ủng hộ al-Qaeda, rồi gần đây nữa vẫn hậu thuẫn về kinh tế và tư tưởng cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Chính từ chối nhìn thẳng vào sự thật như vậy đã tạo ra làn sóng cực đoan mới, tấn công vào Paris vừa qua”.

"Tôi không cho rằng bất cứ ai ở cơ quan nào, cho dù đó là Cơ quan Tình báo Mỹ (CIA) hay Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), quyết định làm điều này (đưa 28 trang tài liệu vào diện tối mật). Tôi nghĩ rằng, Nhà Trắng đã quyết định và các cơ quan hành pháp có trách nhiệm tuân thủ chỉ đạo trên”, ông Graham nói.

Tuy nhiên, cũng có những ý kiến khác, chẳng hạn của Philip D. Zelikow - cựu Chủ tịch Ủy ban 11/9 - người cũng đã đọc tài liệu mật trên, cho rằng chúng vẫn nên còn là bí mật. Bởi, theo ông Zelikow, 28 trang tài liệu bao gồm lời khai bồi thẩm đoàn, các cuộc phỏng vấn với cảnh sát, toàn là các sự kiện chưa được chứng minh, tin đồn và lời nói bóng gió. Nếu chính phủ quyết định công khai với dân chúng thì “hàng trăm, hàng ngàn” trang tài liệu bổ sung lấy từ các cuộc phỏng vấn tương tự cũng có thể cần phải được giải mật.

Về phần mình, Ả-rập Xê-út đã  phủ nhận mọi trách nhiệm đồng thời kêu gọi giải mật 28 trang hồ sơ liên quan để bảo vệ danh dự của Riyad.

Bình luận về vụ việc này, tờ Le Figaro (Pháp) cho rằng, phát giác của cựu Thượng nghị sĩ Mỹ giờ đây đang khiến cho Mỹ khá lúng túng vì lo ngại nếu được giải mật, tài liệu trên sẽ gây tổn hại cho mối quan hệ đồng minh đang trong giai đoạn mật thiết giữa Washington và Riyad.

Linh Phương (tổng hợp)