Thay vì những thủ tục kê khai nhiêu khê trước đây, nay, người có nhu cầu xin cấp hộ chiếu chỉ cần kê khai qua mạng, sau đó mất mươi, mười lăm phút đến đối chiếu thông tin và rồi nộp thêm vài, ba chục nghìn nữa là 2 ngày sau, hộ chiếu đã được chuyển tới tận nhà.

Hoan hô Công an Hà Nội!

Hoan hô một cách làm mới, và cách làm này thể hiện sự thay đổi tư duy của lãnh đạo Công an Hà Nội, từ công an phục vụ nhân dân sang “phải cung cấp các dịch vụ cho nhân dân”.

Từ xưa đến nay người dân thường có tâm lý rất ngại đến công an để xin cấp hộ khẩu, chứng minh thư, hộ chiếu hoặc chứng nhận việc này việc khác. Bởi lẽ, không phải nơi nào cũng có những cán bộ, chiến sĩ công an thấu hiểu được quan điểm những dịch vụ công này là để phục vụ nhân dân và tất nhiên là còn để phục vụ cho các công tác khác của ngành công an trong việc giữ gìn an ninh trật tự và quản lý hành chính, trật tự, trị an.

 Cán bộ Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Hà Nội đang chụp và in ảnh trực tiếp lên hộ chiếu cho công dân

Hình ảnh những cán bộ, chiến sĩ công an có nét mặt “như đâm lê”, nhìn người dân bằng đôi mắt “mang hình viên đạn”, nói năng trịch thượng và nhiều khi còn bày trò “bẻ hành, bẻ tỏi” người dân tồn tại hàng chục năm… nay đã dần được thay đổi.

Nhân câu chuyện Công an Hà Nội cấp hộ chiếu qua mạng, phục vụ tốt cho nhu cầu chính đáng của người dân, tôi lại nhớ đến chuyện cấp hộ chiếu từ hơn 30 năm trước. Ngày đấy, để có được một tấm hộ chiếu đi ra nước ngoài thì quả thật là “thiên nan vạn nan”. Những quy định của Bộ Công an, của Nhà nước về đối tượng được cấp hộ chiếu thì chặt chẽ đã đành, nhưng thủ tục thì quả thật khủng khiếp. Để có được một tấm hộ chiếu, người ta phải trải qua 16 cửa và ít cũng chờ 3 tháng mới nhận được. Rồi cán bộ Nhà nước đi công tác được cấp hộ chiếu công vụ khi về phải nộp lại. Còn việc kê khai làm hộ chiếu thì đúng là phải kê khai đến tam đại. Khai xong, công an lại tổ chức xác minh, điều tra. Công văn đi, phiếu xác minh gửi đi đã đành nhưng thậm chí còn phải cử cán bộ công an đi xác minh trực tiếp từng ly, từng tí một, đặc biệt là với những người có việc phải đi sang các nước tư bản.

Từ sau Đại hội Đảng VI, chúng ta bắt đầu thực hiện đổi mới, xây dựng kinh tế đất nước. Việt Nam đã mở rộng cửa hơn để người nước ngoài ra vào Việt Nam đầu tư, làm kinh tế và dĩ nhiên, người Việt Nam xuất ngoại cũng ngày càng đông hơn. Nhưng những thủ tục cấp hộ chiếu thì vẫn cực kỳ nhiêu khê.

Sau này, Thượng tướng Nguyễn Văn Hưởng, Thứ trưởng Bộ Công an nhớ lại rằng, ngày ấy, vào những năm 90 của thế kỷ trước, khi ông là Cục trưởng một đơn vị nghiệp vụ của Tổng cục An ninh, ông đã trăn trở rất nhiều về hai từ “Đổi mới”. Nói đổi mới thì dễ nhưng đổi mới trong công tác an ninh thì phải xác định đổi mới cái gì, bắt đầu từ đâu và cụ thể là phải vào những công việc gì. Thực hiện những chủ trương của lãnh đạo Bộ về đổi mới công tác an ninh, trong đó có việc phải làm thế nào để “thêm bạn, bớt thù”’; công tác an ninh phải phục vụ cho bảo vệ an ninh, chủ quyền đất nước, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ; bảo vệ sự phát triển kinh tế… nhưng còn phải làm thế nào để nước ngoài hiểu hơn về Việt Nam. Và từ những mục tiêu đó, ông đã nhận thấy ngay một điều rằng, cần phải tạo điều kiện hơn nữa cho người Việt Nam đi ra nước ngoài. Người xưa có câu rằng “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Trong bối cảnh chúng ta còn đang chập chững bước vào nền kinh tế thị trường thì phải tăng cường giao lưu, hội nhập, nhưng với thủ tục cấp hộ chiếu mà lằng nhằng, nhiêu khê như vậy thì đó chính là một rào cản cho người Việt. Ông tham mưu cho lãnh đạo Bộ cải tiến thủ tục cấp hộ chiếu cho người dân. Thế là từ 16 cửa thủ tục cấp hộ chiếu đã giảm xuống còn 6 cửa. Rồi thời gian cấp hộ chiếu cũng được rút dần theo năm tháng và cho đến những năm 2000-2010, việc cấp hộ chiếu đã được rút xuống còn có 1 tuần, thậm chí 3 ngày. Nhưng tại các phòng xuất nhập cảnh của công an các tỉnh, thành phố - đặc biệt là ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, cảnh người dân chầu chực, xếp hàng “rồng rắn lên mây” vẫn là chuyện thường ngày. Và rồi cũng từ đó lại nảy sinh ra những trò chạy chọt cấp hộ chiếu, thậm chí chỗ này, chỗ khác còn sinh ra đám “cò”…

Nay, Công an Hà Nội cấp hộ chiếu qua mạng như thế này thì rõ ràng người dân sẽ hài lòng hơn bởi tốn ít thời gian đi lại và các thủ tục cũng đã đơn giản hơn rất nhiều.

Nhân việc Công an Hà Nội cải tiến thủ tục cấp hộ chiếu cho người dân và được dư luận rất hoan nghênh mới thấy rõ một điều rằng: Đúng là trong công tác công an, cần phải có những thay đổi mạnh mẽ về cải tiến thủ tục hành chính mà trong đó, cần phải chuyển việc phục vụ người dân sang cung cấp các dịch vụ cần thiết cho người dân.

Bởi lẽ, nếu như chúng ta cứ nói rằng phục vụ thì vẫn mang nặng tính duy tình và hô khẩu hiệu. Khi đã đặt người công an vào tư thế của người phục vụ thì rõ ràng việc phục vụ này còn tùy thuộc rất nhiều vào tinh thần, thái độ và năng lực của người thi hành công vụ. Thậm chí, thích thì làm, thích thì “phục vụ”, còn không thích, không ưa… thì “hãy đợi đấy”. Nhưng nay chuyển sang cung cấp dịch vụ thì rõ ràng, anh phải nghĩ ra cách cải tiến các thủ tục hành chính làm sao để cho người dân hài lòng với dịch vụ đó.

Mấy năm gần đây, lực lượng công an đã có rất nhiều biện pháp cải tiến thủ tục hành chính trong việc cấp giấy chứng minh, hộ khẩu, đăng ký ôtô, xe máy, cấp giấy chứng nhận kinh doanh cho các ngành, nghề có điều kiện… nhưng những sự cải tiến này vẫn là mang tính phục vụ. Rồi như Phòng Cảnh sát quản lý trật tự trị an của Công an TP Hồ Chí Minh còn mở các lớp dạy cán bộ, chiến sĩ cách ứng xử với dân, thậm chí phải học cả cách cười… Những biện pháp, cách làm này đã cải thiện được rất nhiều hình ảnh người chiến sĩ công an đối với dân.

Nhưng nay chuyển từ phục vụ sang cung cấp dịch vụ thì rõ ràng, cần phải có những cách cải tiến mạnh mẽ hơn nữa và càng sát với yêu cầu của cuộc sống thì càng được người dân chấp nhận. Và bất cứ một việc làm gì của lực lượng công an khi được người dân chấp nhận, đồng tình, ủng hộ cũng sẽ tạo được thiện cảm của người dân đối với người chiến sĩ công an.

Nên chăng, từ thực tế của một việc cấp hộ chiếu của Công an Hà Nội, lãnh đạo Bộ Công an cũng nên xem xét cho mở rộng ra toàn quốc và không chỉ dừng ở việc cấp hộ chiếu mà còn mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác.

Khoa học công nghệ bây giờ đang phát triển như vũ bão, đặc biệt là công nghệ thông tin, cho nên không có lý gì mà chúng ta không sử dụng được để mang lại cho người dân những dịch vụ giản tiện.

Như Thổ