PV: Thưa ông là doanh nghiệp thành công trong hoạt động kinh doanh ở nước ngoài, ông có thể chia sẻ gì về điều này?

Ông Nguyễn Lâm Viên: Kinh doanh trong nước hay nước ngoài thì đều cần sự hoạch định chiến lược rõ ràng. Tùy vào khả năng và tiềm lực của mỗi doanh nghiệp để có hướng đi riêng, không cứ nhất thiết đầu tư ra nước ngoài là phải cần nguồn vốn thật đồ sộ.

Tôi lấy thực tế là hiện nay nhiều doanh nghiệp nhỏ của Trung Quốc đang ồ ạt vào Việt Nam kinh doanh, họ lập công ty chỉ với vài trăm triệu đồng rồi thu mua hàng hóa Việt xuất về Trung Quốc sau đó lại lấy tiền lời tiếp tục sang kinh doanh. Cũng có những doanh nghiệp tập hợp lại với nhau rồi cùng sang tìm kiếm cơ  hội đầu tư ở Việt Nam. Họ thuê đất cùng một khu công nghiệp để thuận tiện cho việc hỗ trợ lẫn nhau trong việc sản xuất cũng như kinh doanh… Như vậy có thể thấy là không phải cứ nhất thiết công ty lớn mới ra nước ngoài được. Điều quan trọng nhất vẫn là doanh nghiệp có đủ bản lĩnh nắm bắt được cơ hội để hoạch định chiến lược kinh doanh hay không.

Ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch HĐQT Công ty Vinamit

PV: Điều gì khiến doanh nghiệp Việt khó trụ vững khi mở rộng thị trường sang nước ngoài thưa ông?

Ông Nguyễn Lâm Viên: Doanh nghiệp chúng ta hiện nay còn thiếu tư duy nhanh nhạy và bản lĩnh. Nhiều doanh nghiệp đi ra nươc ngoài đầu tư nhưng không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng các vấn đề có thể phát sinh trong quá trình kinh doanh. Đơn cử một ví dụ nhỏ là việc đặt tên cho sản phẩm, nhiều doanh nghiệp đưa sản phẩm ra thị trường nhưng lại không chú ý đến ngôn ngữ của người bản xứ hay việc định hình tên thương mại cho sản phẩm nên khi sản phẩm đi vào thị trường gặp rất nhiều khó khăn.

Một điểm đáng chú ý nữa đó là doanh nghiệp trong nước thiếu sự kiên trì khi bám thị trường nước ngoài. Thành công không thể đến sớm trong ngày một ngày hai mà đó là cả một quãng thời gian dài. Doanh nghiệp chúng ta mới thất bại đã bỏ cuộc vì cho rằng không đủ sức đeo bám thị trường. Vinamit ngày đầu đi vào thị trường Trung Quốc cũng nếm thất bại nhiều mới rút ra được bài học và thành công như hôm nay. Chúng tôi chiêm nghiệm được một điều là phải có sự kiên trì và không bao giờ bỏ cuộc. Bài học này càng được rút ra khi chúng tôi đeo đuổi hành trình lấy lại tên thương hiệu cho mình. Điều này cũng chứng minh bản lĩnh của chúng tôi khi chinh chiến ở thị trường nước ngoài.

PV: Nhiều doanh nghiệp cho rằng trong thời điểm kinh tế khó khăn như hiện nay thì đầu tư ra nước ngoài là rất mạo hiểm, ông nghĩ sao về điều này?

Ông Nguyễn Lâm Viên: Tôi cho rằng đã lao vào kinh doanh là anh đã đối mặt với mạo hiểm. Ở bất cứ thị trường nào cũng bắt buộc doanh nghiệp có sự đầu tư, chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi dấn thân vào. Không phải chúng ta hình thành ở trong nước là xem nhẹ thị trường trong nước và ngược lại cũng không nên vì thế mà dè dặt khi đầu tư ra nước ngoài. Càng khó khăn thì cơ hội để doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài càng nhiều, bởi thời điểm này nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn chứ không riêng bất cứ ai. Các yếu tố cạnh tranh giữa doanh nghiệp với nhau được giảm xuống. Bên cạnh đó, để thu hút đầu tư trong thời điểm khó khăn các nước đều đang thực hiện nhiều chính sách ưu đãi về thuế, đất đai…Vì vậy có thể khẳng định nếu doanh nghiệp có hoạch định tốt thì đây là thời điểm tốt để vươn ra thị trường nước ngoài.

Còn nhớ thời điểm khi chúng tôi đưa sản phẩm sang Trung Quốc, không ít ý kiến cho rằng sẽ khó thành công bởi thị trường chưa quen. Lúc đó, trong thâm tâm tôi nghĩ nếu người ta chưa quen thì mình phải làm cho họ quen. Lợi thế của chúng tôi có được thời điểm đó chỉ là sự hợp tác giữa Trung Quốc và Việt Nam trong các hiệp định và chương trình xúc tiến thương mại. Nhờ vào những điều đó, chúng tôi bắt đầu tiếp cận thị trường và giới thiệu sản phẩm đến với khách hàng. Dần dần sản phẩm Vinamit trở thành sự lựa chọn và tin dùng của khách hàng Trung Quốc.

PV: Vậy theo ông, trong tình hình hiện nay, các doanh nghiệp Việt có những thuận lợi gì khi đầu tư ra nước ngoài?

Ông Nguyễn Lâm Viên: Hiện nay, đất nước chúng ta đang hợp tác thương mại với rất nhiều nước tại nhiều thị trường trên thế giới. Các nền kinh tế thế giới cũng khá quan tâm đến thị trường Việt Nam, bằng chứng là hàng tháng chúng ta có hàng chục cuộc xúc tiến thương mại vào các nước và ngược lại. Bên cạnh đó là các hội chợ, triển lãm hàng hóa được tổ chức ngày càng dày đặc trong và ngoài nước. Đây là những cơ hội để doanh nghiệp có thể tìm hiểu, tiếp cận và tìm chổ đứng trên thị trường trong giai đoạn khởi đầu.

Bên cạnh đó, về mặt chính sách chúng ta đang đứng trước cơ hội ký kết 3 Hiệp định với 3 khu vực lớn nhất trên thế giới là Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), đối tác Việt Nam -EU (FDA) và Asean+6. Đây là những thị thuận lợi vô cùng to lớn, bởi đây là những thị trường giàu tiềm năng.

PV: Ông muốn nhắn nhủ điều gì với các doanh nghiệp đang có ý định đầu tư ra nước ngoài?

Ông Nguyễn Lâm Viên: Người xưa từng nói “biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng”, để đầu tư ra nước ngoài doanh nghiệp cần sự chuẩn bị tốt nhất về mọi mặt. Nói như vậy để hiểu rằng sẽ không dễ dàng nếu doanh nghiệp không đưa ra các kịch bản cho mình. Đặc biệt, trong giai đoạn khó khăn hiện nay việc xác định vị trí của doanh nghiệp để đặt ra kế hoạch và chiến lược là vô cùng quan trọng. Biết được khả năng và thực lực của mình thì tôi tin chắc rằng doanh nghiệp sẽ có bước đi đúng đắn nhất.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

Thùy Trang