Dự thảo Nghị định quản lý kinh doanh casino và cá cược thể thao:
Không “đóng” nhưng “mở” đến đâu?
Hai bản dự thảo Nghị định quy định hoạt động kinh doanh casino và kinh doanh cá cược thể thao (bóng đá quốc tế, đua ngựa, đua chó) được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cùng lúc đã thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ trong nỗ lực đưa các hoạt động kinh doanh có điều kiện trên đi vào quy củ. Tuy nhiên, với những điều khoản quy định khá cứng nhắc, dư luận đặt ra câu hỏi, cá cược - vốn bị coi là bất hợp pháp tại Việt Nam - sẽ được “cởi trói” như thế nào để thực sự tạo nguồn thu mới cho đất nước?
Thí điểm casino
Trong lịch sử, kể cả hợp pháp lẫn bất hợp pháp, do tính chất phức tạp nên kinh doanh sòng bạc trên thế giới đều lọt vào tay những đại gia có máu mặt. Bởi vậy, để chuẩn hóa phù hợp với thực tiễn Việt Nam, tiến tới bắt kịp những thay đổi của xã hội, dự thảo lần này quy định khá cụ thể trách nhiệm của doanh nghiệp kinh doanh casino. Đối với các dự án được cấp phép mới theo mô hình khu vui chơi giải trí phức hợp quy mô lớn, vốn đầu tư đăng ký tối thiểu là 4 tỉ USD thì số lượng máy trò chơi, bàn trò chơi được xác định căn cứ vào mức vốn đầu tư của dự án khu du lịch, dịch vụ vui chơi giải trí tổng hợp có casino. Tạo việc làm tại chỗ là trách nhiệm xã hội nhất lớn mỗi dự án phải gách vác mà từ đó, Chính phủ sẽ xem xét quyết định cụ thể tỷ lệ máy trò chơi, bàn trò chơi đối với một dự án khu du lịch, dịch vụ vui chơi giải trí tổng hợp có casino. Kinh nghiệm từ các quốc gia trong khu vực cho thấy, một dự án đầu tư tương tự có thể đem lại việc làm ổn định cho vài ngàn lao động.
Trong khi đó, những dự án đã cấp phép trước khi Nghị định này có hiệu lực vẫn có thể yên tâm bởi họ được tiếp tục kinh doanh theo nội dung được quy định trong giấy chứng nhận đầu tư. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp kinh doanh casino thực hiện đầu tư mở rộng dự án và có nhu cầu bổ sung thêm máy trò chơi, bàn trò chơi vượt số lượng máy trò chơi, bàn trò chơi được cấp phép, phải gửi hồ sơ đề nghị cho Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ chấp thuận về chủ trương.
Trường hợp này chỉ được xem xét khi doanh nghiệp đáp ứng một số điều kiện chặt chẽ như tổng mức đầu tư tăng thêm của dự án, quy hoạch phát triển casino tại địa bàn, khả năng thu hút khách du lịch... và theo nguyên tắc cho phép tăng 10 máy trò chơi và 1 bàn trò chơi/20 triệu USD vốn giải ngân mở rộng dự án. Nguyên tắc này được quy định trên cơ sở thực tế các dự án kinh doanh casino đã được cấp phép hiện nay và những vướng mắc thời gian qua do chưa có khuôn khổ pháp lý điều chỉnh.
Báo cáo thẩm tra dự thảo tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng ngày 14/8, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách (TCNS) Phùng Quốc Hiển cho biết, có ý kiến đề xuất trước mắt có thể thí điểm việc cho phép Việt kiều được phép tham gia chơi tại điểm kinh doanh casino hợp pháp. Đó là người Việt Nam định cư ở nước ngoài có hộ chiếu, giấy tờ tùy thân do cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài cấp, giấy thông hành còn giá trị và nhập cảnh hợp pháp vào Việt Nam. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban TCNS tán thành quy định trên, bởi hoạt động kinh doanh casino là hoạt động kinh doanh nhạy cảm, không khuyến khích phát triển. Trong bối cảnh hiện nay, chỉ nên cho người nước ngoài và người Việt Nam định cư ở nước ngoài có hộ chiếu, giấy tờ tùy thân tham gia chơi tại các điểm kinh doanh casino; việc cho phép người Việt Nam tham gia casino có thể sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy về mặt xã hội.
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho rằng, tình trạng người Việt ra casino nước ngoài (tại Campuchia, Singapore, Hongkong...), thậm chí câu kết với nhân viên casino trong lãnh thổ Việt Nam để vào chơi chui đang nở rộ, dẫn đến chảy máu ngoại tệ, gây ra nhiều phức tạp cho công tác quản lý xã hội. Do vậy, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, trước mắt có thể thí điểm việc cho phép người Việt đáp ứng các điều kiện chặt chẽ, cụ thể (về ngưỡng thu nhập, về nhân thân...) được phép tham gia chơi tại điểm kinh doanh casino thành lập tại Đặc khu kinh tế Vân Đồn (Quảng Ninh). Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị quy định Nghị định có hiệu lực thi hành từ 1/1/2014 nhằm bảo đảm kịp thời trong xây dựng và ban hành nghị định, góp phần khắc phục các tồn tại, bất cập của khung pháp lý hiện hành và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Cá cược trực tuyến kích thích thể thao
Câu chuyện hợp pháp hóa cá cược bóng đá từng được Ủy ban Thể dục Thể thao (cũ) đề cập từ năm 2006, đến nay lại “nóng” trở lại khi Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định các đối tượng được phép tham gia đặt cược bóng đá quốc tế, đua chó và đua ngựa. Dự thảo đề xuất lượng tiền đặt cược tối đa 10.000 đồng cho mỗi lần đặt và không vượt quá 1 triệu đồng/người/ngày. Mức đặt cược trên chắc chắn sẽ trở thành tâm điểm để bàn luận trong thời gian tới.
Trong bản thuyết trình, cơ quan soạn thảo khẳng định, mục tiêu chính trong việc đề ra khung pháp lý không phải nhằm tạo doanh thu mà nhằm có một hệ thống công khai, minh bạch, giảm thiểu những tác động xấu tới xã hội. Đây cũng là lý do khiến Bộ Tài chính đề xuất mức tối đa đặt cược là 1 triệu đồng một ngày cho người chơi. Tuy nhiên, Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội nhận định, dự thảo chưa đánh giá được những ảnh hưởng tiêu cực về mặt xã hội và an ninh trật tự. Ngay trong số những người đồng tình về mặt chủ trương cũng có những băn khoăn về tác dụng của quy định mức cá cược tối thiểu là 10.000 đồng, tối đa là 1 triệu đồng một người trong một ngày, điều được cho là không tạo tính hấp dẫn cho người chơi.
Đề án này vốn được bàn thảo từ năm 2007, được đưa ra vào thời điểm này là nhằm có khung pháp lý để quản lý hoạt động cá cược. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, lâu nay trong nước đã xuất hiện tình trạng cá cược bất hợp pháp qua các trang web ở nước ngoài hoặc tự tổ chức đặt cược ở trong nước. “Qua các vụ án cơ quan công an triệt phá, có những con bạc đặt cược tới 300 ngàn USD/một trận bóng đá quốc tế, có những tổ chức đặt cược quy mô lên đến hàng chục triệu USD”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.
Từ năm 2010, Bộ Tài chính đã nghiên cứu nghiêm túc các hệ thống cá cược thể thao ở một số quốc gia trong khu vực như Singapore, Thái Lan và Malaysia. Trước nay việc cá cược vốn không hợp pháp, khiến nhiều con bạc tìm cách đặt cược qua các hình thức không chính thống, như chơi ngầm, hoặc tìm đến các trang cá cược online quốc tế. Dự thảo nghị định quy định, hoạt động cá cược bóng đá mới chỉ áp dụng đối với các trận đấu quốc tế, một tiền đề được cho là sáng suốt của Chính phủ. Hoạt động cá cược đối với bóng đá trong nước nay không được đề cập trong dự thảo nghị định hiện thời, do có những lo ngại về vấn đề bán độ, vốn không phải là điều chưa từng xảy ra tại Giải Vô địch quốc gia cũng như ở các cấp độ Đội tuyển Quốc gia Việt Nam.
Riêng trong lĩnh vực bóng đá, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chiến lược phát triển bóng đá Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030”, theo đó việc tạo nguồn thu cho quỹ phát triển bóng đá Việt Nam được khuyến khích thực hiện thông qua việc “nghiên cứu, đề xuất thí điểm triển khai hoạt động đặt cược bóng đá hoặc dự báo kết quả bóng đá có thưởng”. Nếu dự thảo Nghị định được bật đèn xanh để sớm đi vào hoạt động, bóng đá Việt Nam chắc chắn sẽ có một khoản tái đầu tư không nhỏ phục vụ công tác đào tạo, huấn luyện và thi đấu từ thượng đến hạ nguồn.
Tùng Lê