Được biết, Giáo sư Trần Văn Khê cấp cứu tại bệnh viện nhân dân Gia Định (Bình Thạnh, TP HCM) từ cuối tháng 5 do tuổi cao sức yếu và mắc bệnh hiểm nghèo. Trong suốt quá trình chữa trị tại đây, ông đã được điều trị trực tiếp bởi giám đốc bệnh viện. Bộ trưởng Bộ y tế cũng trực tiếp vào thăm ông và đề nghị bệnh viện hỗ trợ toàn bộ chi phí chữa bệnh cho GS. Trong thời gian giáo sư nằm bệnh viện, các con ông đã luôn túc trực bên ông, nhiều lần ông đã tỉnh táo để dặn dò nói chuyện với một số học trò, con cháu.

GS Trần Văn Khê là một nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc nổi tiếng, một nhà sư phạm đã từng đi giảng bài, nói chuyện ở hầu khắp các nước ra đi để lại một khoảng trống quá lớn đối với nền âm nhạc dân tộc của Việt Nam.

GS Trần Văn Khê

GS Trần Văn Khê sinh năm 1921 tại Vĩnh Long, trong một gia đình có 4 đời là nhạc sĩ. Ông nội là Trần Quang Diệm, tục danh là Ông Năm Diệm, biết đàn kìm, đàn tranh nhưng chuyên đàn tỳ bà. Cha ông là Trần Quang Triều, mà giới tài tử trong Nam thường gọi là Ông Bảy Triều biết đàn nhiều cây, mà đặc biệt nhất là đàn độc huyền (đàn bầu), và đàn kìm (đàn nguyệt).

Chính vì vậy mà ngay từ bé, âm nhạc dân tộc đã ngấm dần vào ông từ lúc nào không biết. Lên 6 tuổi, Trần Văn Khê đã biết đàn kìm (đàn nguyệt), 8 tuổi đàn cò (đàn nhị), 12 tuổi đàn tranh, đánh trống nhạc..

Năm 1941 thi đậu Thủ khoa Tú Tài Khoa Triết. Sau khi lập gia đình với bà Nguyễn Thị Sương, người bạn gái học cùng lớp Triết ở trường Pétrus Ký vào năm 1943; vào năm 1949, Trần Văn Khê sang Pháp du học. Ông đăng ký học trường Chính trị Paris và luôn là sinh viên giỏi. Năm 1951, Trần Văn Khê là 1 trong số 15 sinh viên đậu đầu niên khóa trường Chính trị Pháp và sau đó ông được chọn làm thư ký chuyên Luật Quốc tế.

Từ 1954 đến 1958 học Đại học Văn Khoa Paris, Viện Âm nhạc học. 1958 ông là người Việt đầu tiên đỗ tiến sĩ Khoa Âm nhạc học Đề tài luận án Âm nhạc truyền thống Việt Nam.

Từ năm 1963 ông giảng dạy môn thực tập đàn tranh và lớp lý thuyết, ngôn ngữ âm nhạc các nước Châu Á trong Trung Tâm Nghiên cứu nhạc Đông Phương, dưới sự bảo trợ của Viện Nhạc học Paris. Đến năm 1980, ông chuyển sang lo về hành chính và tổ chức chương trình giảng dạy.

GS Trần Văn Khê là một nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc nổi tiếng

Sau hơn 50 năm ở nước ngoài, ông mới trở về nước sinh sống. Từ ngày về nước, ông tiếp tục đi sâu tìm hiểu, giảng dạy âm nhạc dân tộc Việt Nam trên chính quê hương mình. Ông đặc biệt quan tâm đến giới trẻ, mong muốn đưa âm nhạc dân tộc thu hút được thanh niên, học sinh - sinh viên, từ đó giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam.

Giáo sư Trần Văn Khê từng được Giải thưởng lớn Hàn lâm Viện Đĩa hát Pháp, Giải thưởng Đại học Pháp, Giải thưởng Dân tộc nhạc học năm 1960 và 1970, năm 1975 Tiến sĩ danh dự về Âm nhạc Đại học Ottawa (Canada).

Năm 1981 Giải thưởng lớn về Âm Nhạc UNESCO và Hội Đồng quốc tế Âm nhạc. Năm 1991 Huân chương Nghệ thuật và Văn chương Cấp Officier, Bộ Văn hóa Chính phủ Pháp tặng. Năm 1995 Giải thưởng quốc tế về Dân tộc nhạc học KOIZUMI Fumio (Nhật). Năm 1999 Tiến sĩ danh dự về Dân tộc Nhạc học Đại học Moncton (Canada).