Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam sẽ là công trình chiến lược có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng của đất nước. Việc triển khai tuyến đường này không chỉ là một bước tiến lớn trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển trong kỷ nguyên mới, đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng.

Theo Bộ trưởng, dự án sẽ mở ra không gian phát triển kinh tế mới thông qua việc khai thác hiệu quả quỹ đất, đồng thời thúc đẩy các ngành công nghiệp xây dựng, công nghiệp vật liệu, du lịch, dịch vụ và đô thị. Cùng với đó, dự án cũng được kỳ vọng giúp giảm ô nhiễm môi trường, giảm tai nạn giao thông và tạo ra hàng triệu việc làm. Ước tính trong giai đoạn xây dựng, công trình sẽ đóng góp vào GDP quốc gia khoảng 0,97% mỗi năm.

Quốc hội biểu quyết thông qua chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc Nam vào 30/11

Dự án có tổng chiều dài 1.541 km, kết nối từ TP Hà Nội (ga Ngọc Hồi) đến TP HCM (ga Thủ Thiêm) và đi qua 20 tỉnh, thành phố. Chính phủ đã kiến nghị chọn tốc độ thiết kế của tuyến đường sắt cao tốc lên đến 350 km/h, nhằm đáp ứng yêu cầu hiện đại, đồng bộ và có tầm nhìn dài hạn.

Về hình thức đầu tư, Chính phủ đề xuất áp dụng mô hình đối tác công tư (PPP) đối với phần phương tiện và thiết bị, trong khi phần công trình kết cấu hạ tầng sẽ được đầu tư công. Theo tính toán, thời gian hoàn vốn của dự án dự kiến kéo dài khoảng 33,6 năm. Mặc dù có nhiều yếu tố cần thận trọng, nhưng Chính phủ cho rằng nguồn lực đầu tư cho dự án này hiện nay không còn là trở ngại lớn, khi nền kinh tế đã phát triển mạnh mẽ với quy mô GDP đạt 430 tỷ USD vào năm 2023.

Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá, việc đầu tư vào dự án này là một bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa các chủ trương, định hướng phát triển của Đảng và Nhà nước, đồng thời mở ra một bước đột phá trong việc hiện đại hóa hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông của quốc gia.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị làm rõ các phương án kết nối tuyến đường sắt tốc độ cao với mạng lưới đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị và hệ thống giao thông khác. Cơ quan này cũng lưu ý đến các yếu tố về tài chính và khả năng khai thác, vận hành của dự án trong bối cảnh kinh tế hiện tại và tương lai.

Quốc hội dự kiến sẽ thảo luận thêm về dự án này trong phiên họp toàn thể vào ngày 20/11 và sẽ chính thức biểu quyết thông qua chủ trương đầu tư vào ngày 30/11 - ngày kết thúc kỳ họp thứ 8.