Ngay từ khi mới nhậm chức, tân Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã đặt yêu cầu hạ lãi suất linh hoạt trong cung ứng vốn kinh doanh. Và điều này đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các NHTM trong Hội nghị sơ kết thực hiện Nghị quyết 11/NQ-CP của chính phủ sáng 7/9. Theo đó, mặt bằng lãi suất sẽ được duy trì ở mức 17-19% đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường.

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình.

Trần lãi suất huy động là 14%

Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước khẳng định sẽ giữ nguyên các mức lãi suất điều hành như hiện nay cũng như duy trì trần lãi suất huy động vốn bằng VND 14%/năm; lãi suất huy động USD cao nhất 2%/năm với cá nhân và 0,5%/năm với doanh nghiệp để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng đưa mặt bằng lãi suất cho vay về biên độ 17-19% đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường. Bên cạnh đó, trần lãi suất bằng ngoại tệ của các tổ chức tín dụng đối với khách hàng là các tổ chức và dân cư cũng sẽ được giữ nguyên.

Để tránh việc các tổ chức tín dụng lợi dụng đưa lãi suất huy động lên cao, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết: NHNN sẽ sớm ban hành Thông tư quy định về hoạt động ủy thác, nhận ủy thác đồng thời ban hành Chỉ thị về việc chấp hành trần lãi suất huy động cũng như xử lý nghiêm các tổ chức vi phạm.

Đặc biệt, để kiểm soát tăng trưởng tín dụng không vượt quá 20% (khoảng 15-18%), Ngân hàng Trung ương sẽ tăng cường thanh tra, kiểm soát trên cơ sở theo dõi tình hình cung-cầu trên thị trường. Riêng đối với cho vay bằng ngoại tệ, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra một số tổ chức có tăng trưởng tín dụng và hệ số vốn ngoại tệ cao đồng thời sửa đổi cơ chế cho vay bằng ngoại tệ theo hướng quy định điều kiện chặt chẽ hơn đối với khách hàng không có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất kinh doanh để trả nợ vay…

Theo đó, mục tiêu điều hành của Ngân hàng Nhà nước 4 tháng cuối năm là linh hoạt để kiểm soát lượng tiền cung ứng phù hợp với lượng tiền cung ứng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với ổng phương tiện thanh toán tăng 15-16%.

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cũng cho biết, việc điều hành tỉ giá sẽ thực hiện theo hướng ổn định, nếu cần phải điều chỉnh thì chỉ theo diễn biến thực của đồng Việt Nam, nhưng không quá 1%. Ngân hàng Nhà nước sẵn sàng bán ra can thiệp thị trường nếu cần thiết để hỗ trợ bình ổn giá.

Việc điều hành thị trường vàng trong nước cũng sẽ được cơ quan này chú trọng trên cơ sở xây dựng và trình Chính phủ phương án bình ổn thị trường vàng trong ngắn hạn và Phương án Ngân hàng Nhà nước huy động vàng trong nền kinh tế để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước, đảm bảo quyền lợi của người dân có vàng cũng như tăng cường nguồn lực can thiệp của Nhà nước; trình chính phủ Nghị định về quản lý hoạt động sản xuất-kinh doanh vàng.

Sẽ xử lý nghiêm mọi hành vi "vượt rào”

Cũng tại Hội nghị, Thống đốc NHNN cũng khẳng định: Sẽ kiên quyết xử lý nghiêm khắc các tổ chức tín dụng (TCTD) vi phạm việc chấp hành trần lãi suất huy động nhằm mục tiêu duy trì chính sách tiền tệ chặt chẽ và thận trọng, trong đó đặc biệt chú ý đảm bảo thanh khoản và an toàn hệ thống.

Tại Chỉ thị 02/CT-NHNN ngày 7/9/2011, lần đầu tiên cơ quan điều hành tiền tệ này thừa nhận, thời gian qua, hầu hết TCTD đã thực hiện lãi suất huy động VND và lãi suất huy động bằng USD cao hơn mức quy định. Bởi vậy, để bình ổn thị trường và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng với lãi suất phù hợp, NHNN sẽ có các biện pháp mạnh tay với các ngân hàng vượt rào huy động.

Cụ thể, sẽ đình chỉ hoặc miễn nhiệm chức vụ của người quản lý, người điều hành đối với các TCTD vi phạm. Cá nhân bị đình chỉ, miễn nhiệm sẽ không được đảm nhiệm chức vụ quản lý trong 3 năm kể từ ngày bị đình chỉ, miễn nhiệm. Ngoài ra, TCTD sẽ bị hạn chế mở rộng phạm vi, quy mô, địa bàn hoạt động trong thời hạn 1 năm; hạn chế hoặc tạm đình chỉ hoạt động huy động và cho vay của đơn vị vi phạm thuộc tổ chức tín dụng đó.

Bên cạnh đó, để chấm dứt tình trạng các ngân hàng “lách” trần lãi suất dưới các hình thức như ký hợp đồng ủy thác… với khách hàng, NHNN cũng đã ban hành Thông tư quy định về hoạt động ủy thác, nhận ủy thác của TCTD để tránh việc các TCTD lợi dụng đưa lãi suất huy động lên cao.

Tính đến ngày 30/8, tín dụng đối với nền kinh tế tăng 8,85% so với cuối năm 2010, thấp hơn mức tăng 16,9% của cùng kỳ năm 2010; bằng khoảng 50% tốc độ tăng tín dụng dự kiến cả năm 2011 (khoảng 15-18%). Cơ cấu tín dụng chuyển hướng tích cực, ước đến cuối tháng 8, tín dụng đối với lĩnh vực sản xuất tăng 14,79%, tín dụng phi sản xuất giảm 16,95%, trong đó, dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán giảm 43,03%, dư nợ cho vay để đầu tư kinh doanh bất động sản giảm 10,1%, dư nợ cho vay tiêu dùng giảm 23,12%.

Nhiều tín hiệu lạc quan

Doanh nghiệp sản xuất sẽ được hưởng lợi khi NHTM hạ lãi suất cho vay.

Ngay trước giờ khai mạc hội nghị, ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc VPBank cho biết: "Chúng tôi là một trong số 12 ngân hàng đã được Thống đốc triệu tập từ cuối tháng 8. Ngay trong hội nghị đó, VPBank cam kết cùng với các ngân hàng khác chấp hành nghiêm trần lãi suất theo Thông tư 02 và Thông tư 14, cũng như đảm bảo tỷ lệ tăng trưởng tín dụng không quá 20%”.

Đồng tình với quan điểm của lãnh đạo nhiều NHTM có mặt tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Lê, Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn-Hà Nội (SHB) chia sẻ: “Theo tôi đây là định hướng đúng đắn vì với tình hình như trong thời gian vừa qua và xu hướng của năm 2011, việc giảm lãi suất cho vay là tất yếu để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có nguồn vốn phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh”.

Về vấn đề lãi suất huy động, ông Lê cũng đồng quan điểm với NHNN là cần một sự đồng thuận và quyết tâm của các ngân hàng thương mại, chỉ khi lãi suất đầu vào giảm thì lãi suất cho vay mới có thể giảm.

Ông Lê cho hay, SHB cũng đã có một cuộc khảo sát thị trường và nhu cầu của doanh nghiệp, nhu cầu sử dụng vốn của các doanh nghiệp hiện là rất lớn. "Do vậy, tôi tin rằng với những chính sách chỉ đạo quyết liệt của Ngân hàng Nhà nước và sự đồng thuận của các ngân hàng thương mại thì việc thực thi các chính sách và nghiêm túc chấp hành lãi suất huy động và giảm lãi suất đầu ra theo chỉ đạo chung của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước là hiện thực”, ông Lê khẳng định.

Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Vũ Kỳ Anh – Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng TNP cho biết: Trong suốt một thời gian dài, doanh nghiệp đã phải "è cổ” chịu mừa lãi suất lên tới 22-25% mà vẫn đói vốn. Thậm chí có không ít doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ buộc phải đi vay lãi ngoài với lãi suất cắt cổ để duy trì sản xuất. Việc các NHTM hạ mức lãi suất cho vay sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận với các khoản vay "mềm” hơn và khi dòng vốn đã được khơi thông, hoạt động sản xuất kinh doanh chắc chắn sẽ khởi sắc trong thời gian tới.

Và đây cũng là nhận định của ông Cao Sỹ Kiêm – Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ, ông cho rằng: Với chính sách tiền tệ quyết liệt mới được ban hành, cộng hàng loạt tín hiệu lạc quan từ nền kinh tế thì những mục tiêu thúc đẩy sản xuất kinh doanh sẽ thành công.

Thanh Ngọc