Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, sau khi đã tăng mạnh trong tháng 6, lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu vào Việt Nam trong nửa đầu tháng 7 (tính đến hết ngày 15/7) đã giảm hơn một nửa so với cùng kỳ tháng 6, từ 3.133 chiếc xuống chỉ còn 1.503 chiếc, tương đương kim ngạch 28,8 triệu USD.

Nếu so với cùng kỳ năm ngoái, số lượng và giá trị ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 7/2011 đã giảm lần lượt 32% và 56%.

Cụ thể, trong tổng số 1.503 xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu vào Việt Nam trong nửa đầu tháng 7 này có 973 chiếc xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống, 6 chiếc xe từ 9 chỗ ngồi trở lên, và 396 ô tô vận tải.

Có thể nhận định rằng việc nhập khẩu ô tô bắt đầu sụt giảm trong tháng 7 là do tác động trực tiếp từ Thông tư 20/2011 của Bộ Công thương (chính thức có hiệu lực từ ngày 26/6). Theo đó, chỉ có những đại lí ủy quyền hoặc phân phối chính thức mới được phép nhập khẩu xe mới nguyên chiếc dưới 9 chỗ về Việt Nam.

Thêm vào đó, tới đây, cụ thể là từ ngày 15/8, khi Quyết định 36/2011/QĐ-TTg áp dụng cách tính thuế nhập khẩu “kép” đối với ô tô đã qua sử dụng loại 9 chỗ ngồi trở xuống và dung tích xy-lanh từ 1.5L trở lên chính thức có hiệu lực, hoạt động nhập khẩu xe cũ cũng sẽ giảm rõ rệt, vì với cách tính thuế nhập khẩu mới, hầu hết các loại ô tô cũ nhập khẩu sẽ có giá tại Việt Nam cao hơn xe mới cùng loại.

Có không ít ý kiến lo ngại rằng, các quy định mới siết chặt hoạt động nhập khẩu ô tô nguyên chiếc vào Việt Nam, làm giảm nguồn cung trên thị trường sẽ khiến giá xe nhập ngoại tăng cao. Và thực tế là giá nhiều mẫu ô tô nhập khẩu, từ những loại bình dân như Matiz, Lacetti CDX… cho đến các dòng cao cấp như Lexus GS, Land Cruiser Prado…, đều đã rục rịch tăng giá từ vài trăm đến cả chục ngàn USD.

Ngoài ra, đã có một số vấn đề nảy sinh trong thời gian Thông tư 20/2011 của Bộ Công thương đã chính thức có hiệu lực, siết hoạt động nhập khẩu xe mới, còn Quyết định 36/2011 của Thủ tướng chính phủ quy định cách tính thuế mới đối với ô tô đã qua sử dụng còn chưa có hiệu lực. Nhằm tránh việc doanh nghiệp nhập khẩu ô tô mới, chưa qua sử dụng, nhưng lại gian lận cây số, khai báo là xe đã qua sử dụng để “né” Thông tư 20, Bộ Công thương đã có công văn số 5628/BCT-XNK gửi Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải, cảnh báo về thủ đoạn gian lận mới.