Chương trình Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam (UNDP) vừa công bố Báo cáo Phát triển con người (HDR) toàn cầu 2021/22 với chủ đề: “Thời đại bất định, cuộc sống bất an: Xây dựng tương lai trong một thế giới đang chuyển đổi”.

Theo UNDP, Việt Nam đã cố gắng duy trì tăng trưởng kinh tế trong những năm khó khăn nhất của đại dịch. Mặc dù tốc độ tăng trưởng trung bình chậm lại, các nhóm và cá nhân dễ bị tổn thương đã có những giai đoạn rất khó khăn, nhưng Việt Nam đã tránh được sự đảo ngược tiến độ phát triển con người.

Chỉ số phát triển con người (HDI) của Việt Nam là 0,703 vào năm 2021 về cơ bản không thay đổi so với năm 2019 (0,704) và Việt Nam đã tăng hai bậc trong bảng xếp hạng toàn cầu từ 117 trên 189 quốc gia vào năm 2019 lên 115 trên 191 quốc gia vào năm 2021.

Theo Báo cáo Phát triển Con người 2021/2022, tình trạng bất định do nhiều nguyên nhân dẫn đến cuộc sống bất an theo những cách chưa từng có. Trong khi một số quốc gia đang bắt đầu đứng vững trở lại, làm gia tăng thêm bất bình đẳng trong phát triển con người. Châu Mỹ Latinh, Caribe, châu Phi cận Sahara và Nam Á bị ảnh hưởng nặng nề.

Để thoát khỏi sự bất định và hướng tới sự phát triển mới, bền vững và công bằng, báo cáo khuyến nghị các chính sách ưu tiên đầu tư vào năng lượng tái tạo, sự chuẩn bị sẵn sàng, và bảo hiểm, bao gồm bảo trợ xã hội.

Năm 2021, chỉ số Bất bình đẳng giới của Việt Nam tiếp tục được cải thiện. GII của Việt Nam là 0,296, xếp hạng 71 trong số 170 quốc gia.

Giáo sư Jonathan Pincus, Chuyên gia kinh tế cao cấp của UNDP cho rằng, Việt Nam có đủ khả năng để khôi phục đà phát triển đã bị mất đi do Covid-19 và quản lý những bất ổn liên quan đến các cuộc khủng hoảng phân tầng được mô tả trong HDR.

“Việc triển khai nhanh chóng và phổ cập vaccine đã giúp đưa cuộc sống trở lại bình thường và giảm áp lực cho các bệnh viện, trạm y tế và trường học. Chính sách linh hoạt và thích ứng của Chính phủ đã giúp các ngành như du lịch và vận tải có thể phục hồi ấn tượng vào năm 2022”, Chuyên gia nói.

UNDP cũng lưu ý rằng Việt Nam sẽ có nhiều thách thức trong thời gian tới, trong đó biến đổi khí hậu là thách thức lớn nhất.

Thứ hai, sự phát triển kinh tế của Việt Nam phụ thuộc vào xu hướng tăng trưởng ở phần còn lại của thế giới. Chiến tranh ở châu Âu, giá cả tăng cao và sự gián đoạn đối với các mô hình thương mại toàn cầu là những nguyên nhân quan trọng gây ra sự không chắc chắn.

UNDP khuyến nghị Việt Nam tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng, giáo dục, đào tạo và nghiên cứu để nâng cao khả năng chống chịu của quốc gia và năng lực điều chỉnh nhanh chóng và linh hoạt trong bối cảnh toàn cầu đang thay đổi.

Điều quan trọng là, hệ thống bảo trợ xã hội của Việt Nam cần được hiện đại hóa để giúp mọi người dân có thể ứng phó được với rủi ro kinh tế và thiên tai và duy trì mức sống ngay cả trong thời kỳ khó khăn nhất. Kinh nghiệm từ đại dịch Covid-19 đã cho thấy có những điểm yếu trong hệ thống trợ giúp xã hội và bảo trợ xã hội.