Lâu nay khán giả vẫn hay phàn nàn về văn hóa xin lỗi của các “ngôi sao”. Khán giả phải chứng kiến không biết bao nhiêu là lỗi lầm, scandal trong giới nghệ thuật biểu diễn, thế nhưng hiếm thấy có một lời xin lỗi chân thành nào được đưa ra. Thay vào đó là những lời bao biện, lấp liếm hay chối quanh co; thậm chí có người đưa ra lời xin lỗi nhưng chỉ vì muốn chứng tỏ sự cao thượng của mình, còn trong lời xin lỗi thì ý nói rằng, bị hàm oan, lỗi chẳng phải do mình hay đủ loại lý do vì hoàn cảnh, vì người khác… Lại cũng có những người im thin thít như chẳng có chuyện gì xảy ra, họ cho đó là cách ứng xử “thông minh” vì dư luận thuộc hàng mau quên, mau chán nên mọi chuyện sẽ nhanh chóng theo thời gian trôi vào dĩ vãng.

Công chúng nhận thấy sự cao ngạo, không chân thành trong lời xin lỗi của Mr Đàm

Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng sau khi xin lỗi về vụ bê bối văn hóa trên sân khấu thì cũng ngay lập tức “tự phản pháo” là thật ra lỗi không phải do mình mà chỉ có lỗi là… không thể vượt qua lời đề nghị khiếm nhã của người khác (!). Hay ca sĩ Thu Minh từng bị phạt vì ăn mặc phản cảm và đã lên tiếng xin lỗi; thế nhưng lời nói như gió bay, hoặc vì không hứa là sẽ không tái phạm nữa nên sau đó không lâu cô lại “được” nhắc nhở vì… chuyện cũ. Xa hơn nữa có cô ca sĩ Thủy Tiên, người yêu của cầu thủ Công Vinh thay vì xin lỗi về việc ăn mặc hở hang, phản cảm thì cô lên tiếng dạy lại dư luận là “đừng tạo ảo giác về sự hoàn hảo, đã là người thì có quyền không hoàn hảo…” và cô nghiễm nhiên cho phép mình phạm lỗi và nói chẳng có gì là sai!... Và còn nhiều vô số những trường hợp mà công chúng phải thất vọng vì sự thiếu văn hóa xin lỗi của thần tượng mình!

Câu hỏi đặt ra là, vì sao chuyện có lỗi và xin lỗi vốn là bài học đạo đức của học sinh lớp 1 lại trở thành điều kỳ diệu của nhiều người trong giới giải trí đến thế? Trước tiên phải nói đó là câu chuyện thuộc về văn hóa ứng xử của mỗi cá nhân, kế đến mới do hoàn cảnh và đặc thù công việc. Có lẽ người nghệ sĩ có nhiều cơ hội để khẳng định mình và được nhiều người tung hô nên cái tôi cá nhân được đặt lên hàng đầu và ngày càng lớn! Chính vì vậy, họ ra sức phản kháng để tự vệ mỗi khi cái tôi cá nhân bị đụng chạm, thậm chí khi người ta biết điều đó có phần lỗi của mình thì họ cũng sẽ tìm cách để thoái thác. Hoặc bất đắc dĩ nếu phải xin lỗi thì họ cũng tìm cách để vẫn giữ được thể diện, để nằm ở thế “thượng phong”.

Dù bị phạt và đã xin lỗi công chúng nhưng cách ăn mặc của ca sĩ Thu Minh vẫn còn bị nhắc nhở

Mới đây, tôi có làm một cuộc trao đổi về văn hóa xin lỗi trong giới biểu diễn với vài nghệ sĩ, tất cả đều cho rằng, cái tôi của nghệ sĩ lớn, một trong số họ là diễn viên Đại Nghĩa đã thẳng thắn cho biết, vì cái tôi nên họ hoặc là tìm cách chống chế hoặc im lặng để chờ thời gian trôi qua, để mọi việc rơi vào quên lãng mà không hề lên tiếng xin lỗi. Có thể nói, chính vì cái tôi lớn đã thúc đẩy sự xuống cấp trong “tiểu văn hóa”, văn hóa xin lỗi của các “sao” ngày nay!

Ngoài ra, cũng có những trường hợp “ném bùn không sợ lấm tay” thì chắc chắn lời xin lỗi chân thành là một điều xa xỉ. Họ xem chuyện tạo ra những sự cố khiến công chúng phản ứng, bất bình là một trong những cách thức để “đánh bóng” tên tuổi, để thu hút sự chú ý về mình, đương nhiên văn hóa xin lỗi là điều không có ở những trường hợp này. Hoặc có chăng là lời xin lỗi cho qua chuyện, là sự lừa dối để xoa dịu dư luận. Những mỹ nhân thỉnh thoảng lại ăn mặc hở hang, phản cảm, có những cử chỉ, nói năng hợm mình trên sân khấu thì không bao giờ xin lỗi hoặc xin lỗi nhưng hôm sau lại tiếp diễn là vậy! Nhưng cái mà họ cho rằng, danh tiếng ấy đúng hơn chỉ là tai tiếng và với lối ứng xử kém văn hóa đó sẽ chỉ khiến bản thân họ bị công chúng tẩy chay hơn là hâm mộ.

Nhạc sĩ gạo cội Quốc Trung công khai xin lỗi một ca sĩ vì sự nhầm lẫn trong nhận xét

Nhưng công bằng nói, showbiz Việt không phải hoàn toàn vắng bóng những lời xin lỗi chân thành. Tôi vẫn nhớ một Đoan Trang “thành thực xin lỗi khán giả và mong khán giả hãy chấp nhận lời xin lỗi” trong một lần ăn mặc phản cảm năm trước; hay một nhạc sĩ tên tuổi như Quốc Trung cũng công khai xin lỗi ca sĩ Đức Tuấn và nhạc sĩ Quốc Bảo trên sóng truyền hình vì sự nhầm lẫn trong nhận xét về MV “Tình ca phố” trước đó… Người xưa nói “nhân vô thập toàn” là vậy, không ai sống mà không vướng phải lỗi lầm, nhưng lỗi lầm không hẳn là xấu, điều quan trọng và đáng quý nhất vẫn là việc người ta biết nhận ra lỗi và sửa chữa, tránh xa nó. Đó mới là điều đáng mong đợi hơn là việc mong đợi vào một con người hoàn toàn không lỗi lầm!          

Nghệ sĩ, người của công chúng nói chung khôn ngoan là người biết đưa ra lời xin lỗi chân thành, kịp thời mỗi khi bản thân họ vướng vào chuyện làm công chúng không hài lòng thay vì im lặng hay cố đổ lỗi cho hoàn cảnh, người khác! Bằng chứng là không có gương mặt nào xin lỗi chân thành mà không nhận được sự yêu mến, cảm thông cả. Biết xin lỗi chân thành, không những giúp nghệ sĩ tránh được những chỉ trích, sự tẩy chay của công chúng mà còn giúp họ được công chúng yêu mến thêm và bản thân họ được đánh giá cao về văn hóa ứng xử.

Đoan Trang ghi điểm với fan vì biết đưa ra lời xin lỗi và khắc phục sau sự cố “lộ hàng”

Xin lỗi khi có lỗi, người nghệ sĩ được cả mà không mất gì nhưng trớ trêu là ít ai nghĩ đến điều này, họ chỉ nghĩ cái mất trước mắt chính là cái tôi của bản thân mà thôi, bởi xin lỗi là đồng nghĩa với thừa nhận lỗi lầm! Công chúng dễ giận nhưng cũng sẽ dễ thông cảm với những người dám thừa nhận sai lầm của mình. Cổ nhân có câu: “Đánh người chạy đi chứ không ai đánh người chạy lại” là vậy. Quan trọng là họ - những nghệ sĩ mắc lỗi lầm - có đủ can đảm để “chạy lại” một cách chân thành hay không mà thôi!

Thế nào là lời xin lỗi chân thành? Hẳn nhiều người sẽ phì cười khi đưa ra câu hỏi thuộc về trẻ con này. Tuy nhiên, thật không vui khi hiện tại câu hỏi này là một vấn đề trong giới showbiz. Về lý thuyết thì lời xin lỗi chân thành là lời xin lỗi thể hiện tâm hối lỗi thật sự xuất phát từ trái tim và đương nhiên không để tái diễn lần sau. Nói nghe dễ nhưng để làm thì thật khó, đã có không ít “ngôi sao” cất công đi sưu tập những lời xin lỗi sáo rỗng để thốt lên một cách hoa mỹ. Song, điều đó chỉ làm bản thân thêm kệch cỡm và sự việc thêm phần nhiễu nhương!

Có người nói với tôi rằng, lời xin lỗi không có nghĩa là mình sai và người khác đúng, lời xin lỗi có nghĩa là bản thân mình coi trọng mối quan hệ đó hơn những điều đã xảy ra! Ý nghĩa này cũng là điều mà người nghệ sĩ cần đặc biệt suy nghĩ mỗi khi vướng vào tai tiếng nào đó, nhất là khi nghĩ đến những khán giả đang ủng hộ và yêu mến mình!                  

 Trúc Vân