Được biết, di tích khảo cổ học Giồng Lớn - Long Sơn, thành phố Vũng Tàu được tổ chức khai quật năm 2002-2005, đã phát hiện ra nhiều hiện vật quan trọng (trong đó có ba hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia) làm sáng tỏ vị trí của Bà Rịa - Vũng Tàu trong sự giao thoa văn hóa giữa các vùng và khu vực Đông Nam Á. Ba mặt nạ vàng Giồng Lớn đều có đặc điểm hình chữ nhật, phần mặt trước in nổi hình đôi mắt mở to và một phần sống mũi; phía trên mắt là đôi lông mày dài, thanh tú; thể hiện cánh mũi và môi trên, môi dưới khá chi tiết, phần mặt sau là âm bản của những nét chạm của phần trước; bốn góc mặt nạ có bốn lỗ nhỏ, được chế tác bằng kĩ thuật chạm nổi. Công cụ sử dụng có thể là đục, búa… Ba mặt nạ vàng là hiện vật gốc, được sưu tầm trực tiếp tại di tích Giồng Lớn qua khai quật khảo cổ học.

Nhóm 3 chiếc mặt nạ vàng là hiện vật vô cùng đặc sắc, được làm từ kim loại quý với trình độ kỹ thuật chế tác điêu luyện, cho thấy chúng là những hiện vật gắn một tầng lớp cao quý trong xã hội đương thời, có niên đại cách ngày nay khoảng hơn 2000 năm.

Ba chiếc mặt nạ vàng Giồng Lớn có giá trị đặc biệt về lịch sử và văn hóa, và những giá trị này có mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời với vị thế của địa điểm khảo cổ Giồng Lớn trong bối cảnh khảo cổ học thời Sơ sử ở Nam Bộ; Ba chiếc mặt nạ vàng Giồng Lớn có giá trị đặc biệt về lịch sử và văn hóa, và những giá trị này có mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời với vị thế của địa điểm khảo cổ Giồng Lớn trong bối cảnh khảo cổ học thời Sơ sử ở Nam Bộ; Ba mặt nạ vàng Giồng Lớn chính là cơ sở để tìm hiểu mối quan hệ văn hóa của di tích Giồng Lớn với các văn hóa/di tích khác ở Việt Nam, Đông Nam Á hải đảo và lục địa, với Ấn Độ và Trung Hoa...

Bảo vật quốc gia được trưng bày trang trọng tại Bảo tàng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Với những giá trị trên, năm 2021 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận 3 mặt nạ vàng của di tích Giồng Lớn - Long Sơn, thể hiện sự trân trọng và ghi nhận của Nhà nước đối với lịch sử vùng đất Bà Rịa - Vũng Tàu,

Lễ hội truyền thống Lễ giỗ bà Phi Yến tại huyện Côn Đảo cũng được công bố là di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, được công nhận và đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là một Lễ hội truyền thống đã được tổ chức lần đầu cách đây 237 năm, diễn ra tại di tích lịch sử - văn hóa An Sơn miếu, huyện Côn Đảo.

Nghi thức trong lễ giỗ bà Phi Yến tại Côn Đảo

Lễ giỗ Bà Phi Yến là di sản văn hóa phi vật thể có giá trị lịch sử, văn hóa - tín ngưỡng, nghệ thuật, thể hiện bản sắc của cộng đồng. Tín ngưỡng và lễ giỗ Bà Phi Yến vừa mang tính truyền thống của cư dân vùng Nam Bộ, vừa mang tính phức hợp do sự tiếp biến văn hóa của các cộng đồng cư dân cùng sinh sống trong vùng này. Tín ngưỡng thờ Bà là nét đẹp văn hóa mang đặc trưng vùng Nam Bộ và chỉ duy Bà Rịa - Vũng Tàu, lễ hội mang tính tập trung diễn ra trong những ngày lễ vía chính thức.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Đặng Minh Thông, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: Đây là lần đầu tiên tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vinh dự có những hiện vật, di sản văn hóa phi vật thể quí giá được công nhận là Bảo vật quốc gia và Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đó là những di sản văn hóa mà các bậc tiền nhân để lại cho chúng ta hôm nay và thế hệ mai sau, chúng ta sẽ tiếp tục gìn giữ, phát huy và lan tỏa sự vinh danh này trong dòng chảy của thời đại.

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đón nhận quyết định công nhận bảo vật quốc gia và di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Việc Bà Rịa - Vũng Tàu được đón nhận 3 bảo vật quốc gia và 01 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đầu tiên này sẽ là nguồn động lực lớn trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của cả nước nói chung và Bà Rịa - Vũng Tàu nói riêng. Bên cạnh đó, góp phần thiết thực vào việc giữ gìn sự phong phú, đa dạng của kho tàng di sản văn hóa của Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là điều kiện thuận lợi để bạn bè trong nước và quốc tế biết nhiều hơn về sự độc đáo văn hóa vùng đất Bà Rịa - Vũng Tàu.

An Nhiên