Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy phát biểu tại cuộc họp báo.

Tội phạm và tệ nạn ma túy đã và đang là hiểm họa lớn của toàn xã hội và trên thế giới; làm tổn hại sức khỏe, suy thoái nòi giống, phẩm giá con người; phá hoại hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; là nguyên nhân làm phát sinh nhiều loại tội phạm và tệ nạn xã hội, gây lo lắng, bất an trong nhân dân. Ma túy là nguyên nhân của nhiều vụ trọng án nhức nhối trong xã hội. Ma túy cũng là yếu tố làm suy giảm sức lao động, năng lực sáng tạo và đóng góp của người dân cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm giảm tính bền vững của phát triển kinh tế, xã hội.

Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Công an công tác phòng, chống tội phạm và tện nạn ma túy đã được triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả đạt được nhiều thành công trên các mặt công tác. Các lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy thuộc Công an nhân dân, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển, Hải quan cùng với sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của Nhân dân đã làm tốt công tác phòng ngừa xã hội kết hợp với phòng ngừa nghiệp vụ; xây dựng, nhân rộng được nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, tạo sự lan tỏa sâu rộng; huy động cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, đoàn thể, địa phương tích cực tham gia phòng, chống ma túy; đã phát hiện, khám phá thành công hàng ngàn chuyên án, bắt giữ hàng trăm nghìn đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ một lượng lớn các loại ma túy, góp phần quan trọng bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, tuy nhiên, do chịu ảnh hưởng từ tình hình ma túy trên thế giới và khu vực, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta diễn biến rất phức tạp. Đáng chú ý là tình trạng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy đang diễn ra tại nhiều địa phương, nhất là ở các thành phố lớn, nơi tập trung nhiều trường đại học, cao đẳng, các cơ sở giáo dục… trong đó, lứa tuổi thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên chiếm tỷ lệ lớn.

Các đại biểu tại buổi Họp báo.

Theo thống kê đến tháng 8/2024, cả nước có hơn 227.000 người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và người đang bị quản lý sau cai nghiện có hồ sơ quản lý (169.786 người nghiện ma túy, 37.943 người sử dụng trái phép chất ma túy, 19.408 người bị quản lý sau cai nghiện), khoảng 60% người sử dụng ma túy lần đầu trong độ tuổi từ 15 - 25, trong đó có nhiều em ở độ tuổi 13 - 15 tuổi. Trong tổng số 95% người sử dụng ma túy túy tổng hợp thì có tới 70 - 75% người trong độ tuổi 17 - 35 tuổi, chiếm tỷ lệ lớn là thanh niên, học sinh, sinh viên. Có thể thấy học sinh, sinh viên là những đối tượng trẻ tuổi, dễ bị dụ dỗ, lôi kéo, rủ rê, thích trải nghiệm những cái mới nên đã và đang trở thành mục tiêu mà tội phạm ma túy hướng tới.

Trong khi đó thủ đoạn của tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, các đối tượng lợi dụng sự phát triển của khoa học công nghệ để sản xuất rất nhiều loại ma túy thế hệ mới có độc tính cao, với hình thức bắt mắt thu hút sự tò mò, khám phá của giới trẻ, đồng thời ngụy trang núp bóng dưới dạng: “nước vui”, trà sữa hoặc tẩm ướp trong thực phẩm đồ uống, thuốc lá điện tử... để đối phó với cơ quan chức năng. Người sử dụng ma túy tổng hợp kéo dài dẫn đến rối loạn tâm thần “ngáo đá”, mất khả năng kiểm soát hành vi gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh, gây ra tình trạng mất an ninh, trật tự ở nhiều địa bàn, với nhiều vụ án gây dư luận xấu trong nhân dân. Trong năm 2023, có gần 1.500 đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện loạn thần “ngáo đá”, gây ra 30 vụ phạm pháp hình sự.

Thực hiện Chương trình phối hợp số 03 ngày 22/01/2024 giữa Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống ma tuý trong cơ sở giáo dục giai đoạn 2024-2030; Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy tham mưu với lãnh đạo Bộ Công an ban hành Kế hoạch số 262 ngày 31/5/2024 về tổ chức cuộc thi Trường học không ma túy. Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý và Vụ Giáo dục chính trị và công tác học sinh, sinh viên được giao đồng chủ trì tham mưu tổ chức cuộc thi. Cuộc thi được ghi hình, phát sóng trên kênh VTV2 và các nền tảng số của Đài Truyền hình Việt Nam.

Cầu thủ Đoàn Văn Hậu, đại sứ của cuộc thi.

Thông qua cuộc thi nhằm tuyên truyền, cung cấp kiến thức và kỹ năng tới học sinh các trường trung học phổ thông, sinh viên các trường đại học, cao đẳng trong toàn quốc về Luật Phòng, chống ma túy, hiểm họa của ma túy đối với đời sống xã hội để học sinh, sinh viên biết cách phòng tránh. Qua đó, góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, không có học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật liên quan đến ma tuý.

Năm 2023, cuộc thi Trường học không ma túy được tổ chức ở 05 địa phương (Hà Nội, Lạng Sơn, Nam Định, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh) với 10 chương trình. Qua đánh giá bước đầu có thể nhận thấy đây là hình thức tuyên truyền hấp dẫn, sáng tạo, học sinh các trường rất hào hứng và thích thú khi tham dự cuộc thi. Các em không còn thụ động trong cách tiếp cận thông tin, các em phải tự tìm tòi, tự nghiên cứu và tự trình bày những hiểu biết của mình về công tác phòng, chống ma tuý. Điều này giúp công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật không còn khô khan, hình thức, mà giúp các em dễ nhớ, ấn tượng sâu sắc hơn. Chính các em là những tuyên truyền viên tới người thân và các bạn cùng lớp, cùng trường về công tác phòng, chống ma tuý.Hiện nay, thế hệ trẻ đang đối mặt với nhiều nguy cơ thách thức, trong đó: “Ma túy là hiểm họa của các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới”. Ma túy không những là hiểm họa làm suy kiệt giống nòi mà còn là nguyên nhân của tội phạm, tệ nạn xã hội, làm mất an ninh trật tự xã hội, kinh tế gây ra bao đau khổ cho cho thế hệ trẻ và nhân dân. Phòng, chống ma túy là nhiệm vụ chung của nhân loại và là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách của cả hệ thống chính trị của Nhà nước Việt Nam.

Để công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy được tăng cường và nâng cao hiệu quả, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chung sức đồng lòng, tinh thần đoàn kết của toàn dân. Để cuộc chiến với tội phạm ma túy đạt hiệu quả cao, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy rất mong tiếp tục nhận được sự đồng hành của các cơ quan thông tấn, báo chí trong công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy, trong đó có cuộc thi Trường học không ma túy để thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên thấy được hậu quả, sự nguy hại của ma túy để phòng tránh, không bị ma túy cám dỗ, trở thành những thanh niên có ước mơ, hoài bão, lý tưởng, đóng góp công sức xây dựng đất nước.