Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Hồ Hồng Hải - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ TT&TT) cho biết, kết quả điều tra sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên (GYTS 2022) cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 13-15 là 3,5%, người trưởng thành là 52%. Qua các số liệu điều tra này, nếu không quyết liệt ngăn chặn các sản phẩm thuốc lá mới thì tỷ lệ sử dụng sẽ gia tăng trở lại.

Ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu tại hội nghị.

“Việt Nam phải gánh chịu những hậu quả nặng nề hơn rất nhiều trong tương lai gần và các kết quả đạt được sẽ bị phá bỏ. Đứng trước nguy cơ những tổn thất về sức khoẻ do tác hại của thuốc lá mới gây nên, Bộ TT&TT nhận thấy, việc nâng cao năng lực truyền thông về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá mới là biện pháp quan trọng để đạt mục tiêu giảm tỉ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng”, ông Hồ Hồng Hải nhấn mạnh.

Do vậy, ông Hồ Hồng Hải hy vọng thông qua hội nghị tập huấn này sẽ giúp tăng cường hơn nữa sự hiểu biết của các phóng viên, nhà báo về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường sự phối hợp và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan, tổ chức thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá và cơ quan báo chí; từ đó, ngày càng nâng cao hiệu quả công tác truyền thông pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Tại hội nghị, các diễn giả đưa ra 3 vấn đề lớn gồm: Tình hình hoạt động và một số vấn đề ưu tiên trong phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam; Thách thức do ngành công nghiệp thuốc lá can thiệp vào kiểm soát thuốc lá trên toàn cầu; Tổng quan về quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam, các hình thức tiếp cận của thuốc lá thế hệ mới tới giới trẻ.

Ông Lê Thanh Hải - đại diện Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu, đưa ra 4 lý do cấm các sản phẩm thuốc lá mới. Các sản phẩm này bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là các sản phẩm có hại cho sức khỏe, có nguy cơ cao tiềm ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện. Cùng với đó, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng làm tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá đặc biệt là trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ và trẻ em gái. Vì thế, nếu cho phép thêm thuốc lá mới là đi ngược lại các nguyên tắc giảm cung, giảm cầu của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, Chiến lược quốc gia về Phòng chống tác hại của thuốc lá và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Ths. Đào Thế Sơn, Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu trình bày tham luận.

Theo Ths. Đào Thế Sơn, Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu (Vital Strategies), trên thị trường xuất hiện các nhóm sản phẩm thuốc lá mới. Trong đó thuốc lá điện tử có nicotine nung nóng một loại dịch chứa nicotine tạo ra khí aerosol người sử dụng sẽ hít vào. Trong dung dịch thuốc lá điện tử thường có các chất tạo mùi và được pha trong chất propylene glycol hoặc glycerin.

Ngoài thuốc lá điện tử còn có các hình thức khác như xì gà điện tử, shisha điện tử và thuốc lá điện tử không chứa nicotine. Thuốc lá nung nóng, nung sợi thuốc lá tới nhiệt độ nhất định bằng thiết bị làm nóng sử dụng pin. Dù các sản phẩm thuốc nung được nung ở nhiệt độ thấp hơn, nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá. Các hóa chất này ở nồng độ thấp hơn, nhưng chúng không làm giảm nguy cơ gây ung thư. Các sản phẩm được coi là sản phẩm mới thực chất vẫn chỉ là những sản phẩm độc hại mới, nếu không ngăn chặn sớm thì sẽ tạo ra một đại dịch mới đối với thế hệ thanh niên mới.

Ths. Nguyễn Hạnh Nguyên trình bày tham luận tạihội nghị.

Ths. Nguyễn Hạnh Nguyên, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, cũng cảnh báo xu hướng gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên Việt Nam.

Cụ thể, năm 2015, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành ở Việt Nam là 0,2%. Năm 2019, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh 13-17 tuổi là 2,6% (nam là 3,6%, nữ là 1,5%). Năm 2021-2022, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh 13-15 tuổi là 3.5% (nam 4.3%, nữ 2.8%). Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh đặc biệt cao ở các thành phố lớn: 8,35% học sinh lớp 8-12.

Theo bà Nguyễn Hạnh Nguyên, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có chứa các chất độc hại, gây bệnh tật, tử vong, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả người hút và người xung quanh, gây ra các tác hại về xã hội, kinh tế, môi trường… Việt Nam cần thực hiện các biện pháp kiểm soát thị trường, đẩy mạnh thực thi và tăng cường các quy định về chống buôn lậu, quảng cáo, và bán các sản phẩm thuốc lá để ngăn chặn sự gia tăng sử dụng trong thanh thiếu niên; cần quyết liệt ban hành chính sách cấm lưu hành thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá nung nóng tại Việt Nam theo khuyến cáo của Bộ Y tế.

Xử lý thông tin báo nêu về ngộ độc ma túy trong thực phẩm và thuốc lá điện tử

Thuốc lá thế hệ mới ngày càng khó quản lý

Bộ Y tế cảnh báo nhiều hệ lụy nguy hiểm của thuốc lá điện tử

Phát động sáng tác vũ điệu "Smoke-free dance - Cuộc sống không khói thuốc"