Biến đổi khí hậu khiến bão lốc xoáy nhiệt đới dữ dội gấp đôi vào năm 2050
(PetroTimes) - Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Scientific Advances, biến đổi khí hậu do con người gây ra sẽ khiến các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới mạnh gấp đôi vào giữa thế kỷ này. Các cơn bão lốc này sẽ làm cho nhiều vùng trên thế giới gặp nguy hiểm trong đó có Việt Nam.
Mặc dù là một trong số các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt có sức hủy diệt lớn nhất thế giới, nhưng bão lốc xoáy nhiệt đới xảy ra tương đối ít. Trong một năm nhất định, chỉ có khoảng 80-100 cơn bão lốc xoáy nhiệt đới hình thành trên toàn cầu, hầu hết trong số đó không bao giờ đổ bộ vào đất liền.
 |
| Cảnh báo bão lốc cần được nâng cấp tính toán cả thiệt hại và dự báo đường đi của bão chính xác hơn. |
Ngoài ra, các ghi chép chính xác trong quá khứ trên toàn cầu rất khan hiếm và chỉ được lưu lại trong 30-100 năm qua. Việc thiếu dữ liệu này khiến cho việc lập mô hình bão lốc xoáy nhiệt đới trở nên khó khăn và khiến các đánh giá rủi ro ở quy mô địa phương trở nên phức tạp.
Để khắc phục hạn chế này, một nhóm các nhà khoa học quốc tế do Nadia Bloemendaal đứng đầu đã sử dụng một phương pháp luận mới, khi dữ liệu trong quá khứ được kết hợp với các mô hình khí hậu toàn cầu để tạo ra hàng trăm nghìn "cơn bão lốc xoáy nhiệt đới giả lập".
Tiến sĩ Nadia Bloemendaal, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Môi trường, Đại học Amsterdam, Hà Lan, cho biết: “Các kết quả của chúng tôi có thể giúp xác định những vị trí có nguy cơ gia tăng bão lốc xoáy nhiệt đới lớn nhất. Chính quyền địa phương sau đó có thể thực hiện các biện pháp để giảm thiểu rủi ro trong khu vực của họ, do đó họ có thể giảm thiểu thiệt hại và thương vong. Với bộ dữ liệu công khai sẵn có của chúng tôi, giờ đây chúng tôi có thể phân tích rủi ro của bão lốc xoáy nhiệt đới chính xác hơn cho từng thành phố hoặc khu vực ven biển”.
Bằng cách thiết lập một tập dữ liệu rất lớn với các cơn bão tạo ra từ máy tính này, thứ có các đặc điểm tương tự như các cơn bão tự nhiên, các nhà nghiên cứu đã có thể dự đoán chính xác hơn nhiều về sự xuất hiện và hoạt động của các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới trong những thập niên tới khi con người đối mặt với biến đổi khí hậu, ngay cả trong các khu vực mà bão lốc xoáy nhiệt đới hầu như không bao giờ xảy ra ngày nay. Kết quả thu được ở quy mô toàn cầu và với độ phân giải không gian rất cao ở khoảng 10 km.
Phân tích cho thấy tần suất của các cơn bão cường độ cao nhất, từ cấp 3 trở lên, sẽ gia tăng trên toàn cầu do biến đổi khí hậu, trong khi các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới và bão nhiệt đới yếu hơn sẽ ít xảy ra ở hầu hết các khu vực trên thế giới, ngoại trừ ở Vịnh Bengal.
Đa số các địa điểm chịu rủi ro về bão cao nhất sẽ nằm ở các nước có thu nhập thấp. Các quốc gia mà bão xoáy nhiệt đới tương đối ít xảy ra sẽ có nguy cơ hứng chịu bão cao hơn trong những năm tới, bao gồm Campuchia, Lào, Mozambiquea và nhiều Quốc đảo Thái Bình Dương, chẳng hạn như Quần đảo Solomon và Tonga.
Trên toàn cầu, số lượng người sẽ phải chịu tác động của bão lốc xoáy nhiệt đới gia tăng nhiều nhất ở Châu Á, với hàng triệu người sẽ phải chịu ảnh hưởng ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam.
 |
| Miền Bắc và miền Trung hằng năm phải hứng chịu hàng chục cơn bão, lũ gây sạt lở và ngập lụt. |
Tiến sĩ Ivan Haigh - Phó giáo sư tại Đại học Southampton, Vương quốc Anh, cho biết: “Điều đặc biệt cần quan tâm là kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, một số khu vực hiện không trải qua bão lốc xoáy nhiệt đới sẽ có khả năng hứng chịu các cơn bão trong tương lai gần do biến đổi khí hậu. Bộ dữ liệu về bão lốc xoáy nhiệt đới mới mà chúng tôi đã tạo ra sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc lập bản đồ về rủi ro lũ lụt đang thay đổi ở các vùng xảy ra bão lốc xoáy nhiệt đới”.
Có thể thấy rằng, các nghiên cứu về dự báo thiên tai có thể giúp các chính phủ và tổ chức đánh giá tốt hơn nguy cơ từ các cơn bão lốc xoáy nhiệt đới. Từ đó hỗ trợ việc phát triển các chiến lược giảm thiểu rủi ro nhằm giảm nhẹ tác động và thiệt hại về nhân mạng, các công trình xây dựng cũng như mùa màng. Đã đến lúc Chính phủ cần quan tâm đầu tư nhiều hơn cho Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia cũng như nâng cấp các phần mềm dự báo các cơn bão lốc đổ vào Việt Nam trong những năm tới.
P.V
