Xã Tiên Hải gồm 16 hòn đảo lớn, nhỏ và 2 đảo chìm với tổng diện tích tự nhiên hơn 283ha, nằm cách thị xã Hà Tiên khoảng 20km và đảo Phú Quốc 40km. Xã có gần 500 hộ dân, với khoảng 2.000 người sinh sống chủ yếu tại đảo Hòn Tre Lớn, Hòn Giang, Hòn Đước và Hòn Ụ. Trong đó, đảo lớn nhất Hòn Tre Lớn hay còn gọi Hòn Đốc là trung tâm hành chính, kinh tế của xã Tiên Hải. Đời sống kinh tế của nhân dân chủ yếu dựa vào khai thác đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, một số ít hộ dân mua bán nhỏ lẻ, kinh doanh dịch vụ du lịch.

Một góc đảo Tiên Hải

Ông Phan Thanh Bình, Phó chủ tịch UBND xã Tiên Hải chia sẻ: Xã vươn lên từ xuất phát điểm thấp về mọi mặt, đời sống nhân dân khó khăn. Thực hiện Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020, xã được Trung ương và tỉnh quan tâm đầu tư phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, củng cố an ninh - quốc phòng cùng với sự nỗ lực quyết liệt của địa phương nên diện mạo Tiên Hải nay đã hoàn toàn thay da đổi thịt, vươn lên phát triển khá toàn diện. Xã đảo có trường tiểu học và trung học cơ sở, trạm y tế, bưu điện văn hóa, đường giao thông, hồ chứa nước ngọt… đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể, hiện nay chỉ còn 25 hộ nghèo, chiếm 5% tổng số hộ.

Trên lĩnh vực kinh tế, xã đảo Tiên Hải xác định khai thác đánh bắt và nuôi trồng thủy sản là tiềm năng, lợi thế tập trung đầu phát triển mạnh, nâng lên đời sống nhân dân. Xã hiện có khoảng 140 phương tiện khai thác đánh bắt thủy sản với tổng công suất hơn 10.580CV. Năm 2017, sản lượng khai thác đánh bắt thủy sản hơn 4.000 tấn, với tổng giá trị gần 100 tỉ đồng. Nghề nuôi cá lồng bè trên biển đang phát triển mạnh ở xã đảo với gần 100 hộ, khoảng 170 lồng bè, chủ yếu nuôi các loài cá bóng mú, cá bớp, cá chẽm… Năm 2017, sản lượng hơn 400 tấn mang lại thu nhập cho người nuôi cá hàng chục tỉ đồng.

Để khai thác đánh bắt thủy sản đạt hiệu quả, xã khuyến khích ngư dân đóng mới tàu cá công suất lớn, cải hoán nâng công suất phương tiện nhỏ để vươn ra đánh bắt xa bờ. Ngư dân chủ động cải tiến phương thức, chuyển đổi hình thức khai thác đánh bắt để tăng sản lượng và giá trị thủy sản. Xã cũng tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ ngư dân phát triển mạnh nghề nuôi cá lồng bè, vừa mang lại hiệu quả kinh tế khá cao, cải thiện đời sống của bà con, vừa góp phần phát triển du lịch cộng đồng. Hoạt động của lĩnh vực kinh tế biển không những tạo ra sản phẩm có giá trị, giúp ngư dân vươn lên làm giàu chính đáng mà còn góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, ông Bình cho biết.

Cùng với kinh tế thủy sản, xã đảo Tiên Hải còn phát triển du lịch sinh thái cộng đồng. Cảnh quan thiên nhiên nơi đây hoang sơ, không khí mát mẻ, trong lành, bãi biển đẹp và có tên gọi khác lạ, ấn tượng là “quần đảo hải tặc” đã thu hút nhiều khách du lịch đến thăm quan, tìm hiểu, trải nghiệm. Năm 2017, Tiên Hải đón hơn 70.000 lượt du khách, với tổng giá trị doanh thu hơn 17 tỉ đồng. Nguyên Chủ tịch UBND xã Tiên Hải, ông Tăng Hồng Phước, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại - Du lịch thị xã Hà Tiên nói: 3 năm qua, du lịch cộng đồng đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội xã Tiên Hải. Cơ sở hạ tầng được đầu tư xây dựng, người dân có thêm việc làm, tăng thu nhập, đời sống vật chất và tinh thần cải thiện, nâng lên. Thị xã Hà Tiên tiếp tục triển khai thực hiện đề án phát triển du lịch cộng đồng xã đảo Tiên Hải nhằm thu hút ngày càng nhiều du khách đến thăm quan, du lịch, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương.

Song song với kinh tế, xã đảo Tiên Hải tập trung phát triển giáo dục, y tế và an sinh xã hội phục vụ nhu cầu cuộc sống nhân dân.

Trường tiểu học và THCS Tiên Hải là trường học duy nhất nơi xã đảo này, với điểm chính ở Hòn Tre lớn, 2 điểm phụ ở Hòn Giang và Hòn Đước. Hằng năm, trường huy động học sinh đúng độ tuổi vào lớp 1 và lớp 6 đạt 100%; học sinh hoàn thành chương trình tiểu học và THCS đạt 100%.

Theo thầy Đỗ Quang Biên - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Tiên Hải thì năm học 2017-2018, trường có 291 học sinh, trong đó 52 học sinh mầm non, 165 học sinh tiểu học và 74 học sinh THCS. Tuy ở vùng biển đảo, cách xa đất liền nhưng trường thực hiện tốt chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, thực hiện mô hình trường học mới VNEN, dạy tiếng Anh hệ 10 năm và luôn đổi mới nội dung giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục. Nhà trường thực hiện kịp thời cơ chế, chính sách ưu tiên giáo dục và đào tạo ở vùng biên giới, hải đảo để giáo viên yên tâm tập trung chuyên môn, nâng cao chất lượng dạy và học.

Cùng với đó, Trạm Y tế xã Tiên Hải được đầu tư đảm bảo khám và điều trị bệnh, thực hiện tốt các chương trình y tế quốc gia, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Xã thực hiện tốt việc cấp phát thẻ bảo hiểm y tế cho người dân trên đảo, thực hiện chính sách an sinh xã hội đối với hộ nghèo, gia đình chính sách, nạn nhân chất độc da cam…

Ông Phan Thanh Bình cho biết thêm: Trong thời gian tới, xã tiếp tục thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội toàn diện trên cơ sở khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của địa phương; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân chung sức, chung lòng xây dựng phát triển quê hương Tiên Hải, làm thay đổi đáng kể diện mạo của xã đảo, nâng cao đời sống nhân dân. Qua đó, góp phần cùng với các xã đảo, huyện đảo khác trên vùng biển Tây Nam Bộ xây dựng hệ thống phòng thủ vững chắc, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia các vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.