Cần tận dụng thành tựu khoa học công nghệ

Phát biểu tại hội thảo quốc gia về xây dựng xã hội học tập từ tầm nhìn đến hành động, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng sự học luôn được đề cao trong tất cả mọi gia đình và trong xã hội Việt Nam, ngay biểu tượng của Thủ đô Hà Nội cũng là Văn Miếu-Quốc Tử Giám. Vì vậy, so với các nước có trình độ phát triển kinh tế-xã hội ngang bằng thì ở nước ta, giáo dục, đào tạo nói riêng và các vấn đề liên quan đến con người nói chung luôn được Đảng, chính quyền và nhân dân hết lòng chăm lo.

Tuy nhiên, để xây dựng, thực hiện có hiệu quả đề án xã hội học tập, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần phải làm sáng tỏ nhiều vấn đề: Xã hội học tập có những đặc trưng gì; chỉ tiêu nào để đánh giá hay thế nào là học tập suốt đời; chủ thể, đối tượng trong xã hội học tập… Bên cạnh đó, là nhận diện những khó khăn, cản trở, vướng mắc đối với việc xây dựng xã hội học tập từ nguồn lực đến nhận thức, cơ chế, chính sách đánh giá trình độ nhân lực…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh Việt Nam cần xây dựng hình ảnh "công dân toàn cầu".

Phó Thủ tướng lưu ý quá trình thực hiện xã hội học tập ở Việt Nam trong hoàn cảnh hội nhập quốc tế không chỉ xây dựng công dân Việt Nam thành công dân toàn cầu mà phải gắn với việc tiếp thu những tinh hoa giáo dục, văn hóa của nhân loại, đồng thời, đưa những giá trị của nền văn hiến, văn hóa, con người Việt Nam góp phần chung vào văn minh nhân loại.

Đồng thời, cần tận dụng tối đa những thành tựu khoa học công nghệ hiện nay để tạo điều kiện cho một công dân học tập suốt đời, cho một xã hội học tập được thực hiện nhanh hơn với nhiều hình thức khác nhau như: Giáo dục từ xa, dạy học qua truyền hình…

Việc xây dựng xã hội học tập dành cho tất cả mọi người nhưng phải phù hợp với từng đối tượng, phù hợp với quan điểm của Đảng, Nhà nước, trong đó đặc biệt quan tâm trước hết là những người gặp nhiều khó khăn, dễ bị thiệt thòi như phụ nữ, đồng bào dân tộc thiểu sổ, ở những vùng thường xuyên bị thiên tai...

Bên cạnh đó, phải luôn hết sức cổ vũ cho các ý tưởng sáng tạo, đổi mới, qua đó phát huy tất cả sức mạnh của nhân dân, chuyên gia trong nước và nước ngoài, để phản biện, đóng góp vào các chính sách, để trước hết xây dựng một xã hội học tập và sau đó là phục vụ cho công cuộc phát triển của đất nước, lấy con người làm trọng tâm.

Bà Pratibha Mehta, Điều phối  viên thường trú Liên Hợp Quốc cho rằng, sự phát triển vượt bậc của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực đã thể hiện bằng việc đạt được phần lớn các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ đến năm 2015 theo đúng tiến độ - một thành tựu đã được công nhận trên thế giới.

Việt Nam đã có những tiến bộ đáng kể trong giáo dục và bình đẳng giới thể hiện qua tỷ lệ người biết chữ, hoàn thành giáo dục phổ thông và giáo dục đại học… Những tiến bộ này phản ánh cam kết của Chính phủ trong việc xây dựng xã hội học tập, để mọi người dân được học tập liên tục trong suốt cuộc đời.

Tuy nhiên, để tận dụng được tối đa tiềm năng của mình, Việt Nam cần phải trở thành nền kinh tế hiệu quả và có trình độ, kỹ năng cao hơn, bằng cách đầu tư cho giáo dục, y tế và chất lượng cuộc sống của người dân tốt hơn.

Cam kết trở thành xã hội học tập của Việt Nam là yếu tố căn bản để tránh khỏi bẫy thu nhập trung bình sẽ góp phần đặt nền tảng cho sự tăng trưởng bền vững

Người dân, cán bộ còn mơ hồ

Hội thảo lần này còn là cơ hội cho nhóm công tác và các thành viên ban chỉ đạo Quốc gia xây dựng XHHT chia sẻ và thảo luận nhằm hoàn thiện các đặc điểm mong muốn về công dân học tập, xã hội học tập và kế hoạch hành động thực hiện đề án xây dựng xã hội học tập của Việt Nam.

Theo nhóm nghiên cứu, tổ thư ký ban chỉ đạo quốc gia xã hội học tập, Việt Nam mong muốn có được những công dân học tập có khả năng tiếp cận, phát huy các cơ hội học tập trong cả cuộc đời để trở thành người công dân tốt, một cá nhân có cuộc sống toại nguyện, một người chủ hay người lao động luôn tận tâm trong công việc và có đạo đức, biết mang lại hạnh phúc cho người khác, duy trì hạnh phúc gia đình cũng như đóng góp vào sự phát triển cộng đồng, dân tộc và nhân loại theo hướng hội nhập, thịnh vượng và bền vững.

Phát biểu tại hội thảo, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định dân tộc Việt Nam đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử, chiến thắng nhiều thiên tai, địch họa để xây dựng đất nước Việt Nam như ngày hôm nay, bên cạnh yếu tố dũng cảm kiên cường, chịu thương chịu khó, còn là một dân tộc hết sức hiếu học.

Từ năm 2005, Chính phủ đã phê duyệt đề án xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2005-2010 và mới đây đã phê duyệt tiếp đề án xây dựng XHHT từ nay đến 2020.

Cần hiểu đúng về đề án xã hội học tập để có được cách thực hiện đúng đắn. 

Nhìn vào đề án đó tưởng chừng như việc xây dựng xã hội học tập chỉ có thực hiện nhưng thực tế vẫn còn rất nhiều vấn đề đặt ra, và trong hội thảo sẽ có thể làm sáng tỏ một số vấn đề: xã hội học tập có những đặc trưng gì, chỉ tiêu nào để đánh giá, như thế nào là học tập suốt đời…

Có một thực tế mà Phó thủ tướng nhìn nhận đó là qua trao đổi từ trước đến nay, từ Trung ương đến cơ sở, ai cũng nhiệt tình trong xây dựng xã hội học tập nhưng hỏi rằng phải làm những việc gì cụ thể, ngoài các vị lão thành, các nhà khoa học chuyên môn nói rất bài bản thì cán bộ và cả người dân còn rất mơ hồ.

Phó thủ tướng cũng chia sẻ 5 lưu ý trong quá trình bàn các giải pháp để thực hiện Đề án xã hội học tập ở Việt Nam một cách tốt nhất.

- Thứ nhất phải xây dựng được con người Việt Nam không chỉ có kỹ năng của một công dân toàn cầu mà còn phải mang đậm bản sắc dân tộc. 

- Thứ hai cần phải làm sao tận dụng triệt để những thành tựu KHCN để tạo điều kiện cho mọi công dân học tập suốt đời, cho một xã hội học tập được thực hiện nhanh hơn.

- Thứ ba, chúng ta xây dựng xã hội học tập cho tất cả nhưng phải phù hợp với từng đối tượng, phù hợp với quan điểm của Đảng, Nhà nước, trong đó đặc biệt quan tâm trước hết là những người gặp nhiều khó khăn, dễ bị thiệt thòi như: phụ nữ, đồng bào dân tộc thiểu sổ, ở những vùng thường xuyên bị thiên tai.

- Thứ tư, là các nhà khoa học, các chuyên gia giáo dục, hoạch định chính sách cần xác định cho được những trở ngại chính trong việc thực hiện xã hội hóa qua kinh nghiệm của các nước và ở Việt Nam.

- Thứ năm, trong khi tìm ra những vấn đề vướng mắc và giải pháp để thực hiện xã hội hóa chúng ta luôn hết sức cổ vũ cho sáng tạo, đổi mới.

Khánh An